Bir bitmez bereket beraberinde /Yurda burcu burcu geldi Ramazan” Feyzi HalıcıEvet, sevgili okuyucularım, iftarıyla, sahuruyla, teravihiyle, mukabelesiyle, mahyalarıyla, hayırıyla, zekatıyla, davetiyle, sinisiyle, sofrasıyla, pidesiyle burcu burcu bir Ramazan’a kavuştuk.Tekrar hepimize kutlu olsun; bu Ramazan’ımız ülkemize sevgi, saygı ve hoşgörü ışıkları saçsın. Geçmişte Ramazan öyle bir aydı ki büyüklerimiz Ramazan’a sadece Ramazan demez önüne mutlaka bir ‘mübarek’ sözünü eklerlerdi. Ramazan’ın bir mağfiret ayı olması dışında her derde deva olacağı düşünülürdü. Kırgınlıklar yok olur, zengin fakir aynı sofralara davet edilir, insanlar arasında bir yakınlaşma ve samimiyet sağlanırdı. Şimdi belediyeler bu işi yapıyor, kimse iftarsız kalmıyor ama o eski samimiyet sağlanabiliyor mu, bilemiyorum. Eskiden Ramazan ve Bayram sona erince insanlara bir dinginlik, bir sükûnet ve muhabbet havası geldiğini hissederdiniz. Bu nedenle olsa gerek Anadolu insanı Ramazan’ı mübareksiz anmazdı. Dileyelim, dua edelim, Ramazan yurdumuza güzellikler, mutluluklar getirsin.Anadolu inancında halk arasında Ramazan ayı aynı zamanda göklerden inen bir aydır. Eee, on bir ayın Sultan’ına da göklerden inmek yakışmaz mı, yakışır. Bu, Anadolu’da çeşitli şekillerde ifade edilir. Amasya’da “Tutma çorbayla başlat, sakala çarpan çorbayla indir, Ramazan’ı” derler. Tokat’ta ise “Ramazan mübarek pilavla indirilir, pişi ile gönderilir.” denir. Pilavla indirilen Ramazan’ın pişi ile yine göklere gönderildiği ifade edilir. Anadolu’nun çoğu yerinde olduğu gibi Tokat’ta da, Ramazan’da pilavın pirinçlerinin her bir tanesinin insanın içinde otuz gün ayrı ayrı zikir çekeceğine inanılır. 1837 yılında İstanbul’a gelen Alman araştırmacı Friedrich Unger, Doğu’da Tatlıcılık adlı eserinde bir konakta verilen ve yirmi üç yemeğin yer aldığı bir ziyafeti açıklar ve sonunu şöyle bitirir: “Bütün bu yemekler peş peşe ve bol miktarda veriliyordu. Bazı durumlarda bu listenin değiştiğini gördüm. Müslümanların inancına göre pilav cennetteki nimetlerden imiş, onun için ziyafetlerde bol bol pilav verilir.” Görüldüğü gibi pilav sadece Ramazan’da değil her sofrada kutsal bir yere sahiptir. Anadolu düğünlerinde ise pilav berekettir ve yeni kurulacak yuvanın bereketli olmasını sağlar.Tokat’ta pilav ile indirilen Ramazan’ı pişi ile göklere göndermenin anlamı ise şöyledir: “Pişi berekettir. Kadir günü pişi yapılır, yenir, dağıtılır. Bir tanesi gelecek yıla kadar saklanır. Kadir günü ıslatılır, yenebildiği gibi birazı o gün yapılan pişinin mayasına karıştırılır. Artanı ufalanır, kurda kuşa verilmek üzere duvarların üzerine veya yüksek bir yere bırakılır”.Pirinç başta olsa da buğday, dövme vb. diğer tahıllar ve mercimek gibi bazı baklagillerin de Ramazan ayında içimizde zikir çekmesi için Anadolu’da yenildiğini söyleyebiliriz.Sevgili okuyucularım, bu kadar pilav ve pirinç muhabbeti yapmışken bir pilav yapmamız farz oldu. Pilavın en güzeli organik tavuk ve onun suyuyla yapılanıdır. Nefis bir tavuk suyuna kakuleli pilav yapalım, tavuğu da fırınlayarak üzerine düzenleyelim. Böylelikle Mübarek’i pilavla indirmiş olalım. Sağlık, mutluluk ve ağız tadıyla kalın.Fırında tavuk1 bütün tavuk1 küçük soğan1-2 dal maydanoz1 defne yaprağı2-3 tane karabiber2 tane karanfil1 küçük parça kabuk tarçın1 çay kaşığı tuzTavuk terbiyesi için1 tatlı kaşığı domates salçası1 yemek kaşığı tereyağı1 yemek kaşığı yoğurtPilav için1 su bardağı pirinç (tuzlu ılık suda soğuyana kadar ıslatılmış)¼ su bardağı tereyağı (eritilmiş)1 ve 1/4 su bardağı tavuk suyu (sıcak)3-4 kakule (dövülmüş)1 çay kaşığı tuzYapılışıTavuğu yıka, üzerine gelecek kadar su ve diğer malzemelerle yarı haşla, tuz at. 5 dakika sonra ateşten al, süzgece çıkar.Pirinci yıka, süzgece al. Yağı erit, pirinci ilave et, suyunu çekinceye kadar kavur. Tavuk suyunu, tuzu, kakuleyi ilave et, üç dakika harlı, üç dakika orta ateşte pişir, hafif ateşe al. Göz göz olunca çok hafif ateşte on on beş dakika demlendir.Tavuk terbiyesi malzemelerini karıştır; süzülmüş tavuğun üzerine sür. Tavuğu alacak büyüklükte kenarlı bir tepsiye yerleştir. Tepsiye ıslatacak kadar tavuk suyu koy. 180 derece fırında tavukların üzeri kızarıncaya kadar beklet.Pilavı tabağa düzenle, tavuğu üzerine yerleştir, sofraya al.Ramazan MenüsüİftariyeliklerDomates çorbasıFırında tavukPirinç pilavıZeytinyağlı taze fasulyeRevaniSahurErişte pilavıKayısı üzüm hoşafıKaynaklarHalıcı Nevin, Türk Mutfağı, Oğlak Yayınları, İstanbul, 2009.Halıcı Nevin, Karadeniz Bölgesi Yemekleri, Güray Ofset, Ankara, 2001.Unger Friedrich, Doğu’da Tatlıcılık (Haz.) Feyzi Halıcı, Konya Kültür ve Turizm Derneği Yayını, 1986. n.halici@zaman.com.tr
Bir bitmez bereket beraberinde /Yurda burcu burcu geldi Ramazan” Feyzi HalıcıEvet, sevgili okuyucularım, iftarıyla, sahuruyla, teravihiyle, mukabelesiyle, mahyalarıyla, hayırıyla, zekatıyla, davetiyle, sinisiyle, sofrasıyla, pidesiyle burcu burcu bir Ramazan’a kavuştuk.Tekrar hepimize kutlu olsun; bu Ramazan’ımız ülkemize sevgi, saygı ve hoşgörü ışıkları saçsın. Geçmişte Ramazan öyle bir aydı ki büyüklerimiz Ramazan’a sadece Ramazan demez önüne mutlaka bir ‘mübarek’ sözünü eklerlerdi. Ramazan’ın bir mağfiret ayı olması dışında her derde deva olacağı düşünülürdü. Kırgınlıklar yok olur, zengin fakir aynı sofralara davet edilir, insanlar arasında bir yakınlaşma ve samimiyet sağlanırdı. Şimdi belediyeler bu işi yapıyor, kimse iftarsız kalmıyor ama o eski samimiyet sağlanabiliyor mu, bilemiyorum. Eskiden Ramazan ve Bayram sona erince insanlara bir dinginlik, bir sükûnet ve muhabbet havası geldiğini hissederdiniz. Bu nedenle olsa gerek Anadolu insanı Ramazan’ı mübareksiz anmazdı. Dileyelim, dua edelim, Ramazan yurdumuza güzellikler, mutluluklar getirsin.Anadolu inancında halk arasında Ramazan ayı aynı zamanda göklerden inen bir aydır. Eee, on bir ayın Sultan’ına da göklerden inmek yakışmaz mı, yakışır. Bu, Anadolu’da çeşitli şekillerde ifade edilir. Amasya’da “Tutma çorbayla başlat, sakala çarpan çorbayla indir, Ramazan’ı” derler. Tokat’ta ise “Ramazan mübarek pilavla indirilir, pişi ile gönderilir.” denir. Pilavla indirilen Ramazan’ın pişi ile yine göklere gönderildiği ifade edilir. Anadolu’nun çoğu yerinde olduğu gibi Tokat’ta da, Ramazan’da pilavın pirinçlerinin her bir tanesinin insanın içinde otuz gün ayrı ayrı zikir çekeceğine inanılır. 1837 yılında İstanbul’a gelen Alman araştırmacı Friedrich Unger, Doğu’da Tatlıcılık adlı eserinde bir konakta verilen ve yirmi üç yemeğin yer aldığı bir ziyafeti açıklar ve sonunu şöyle bitirir: “Bütün bu yemekler peş peşe ve bol miktarda veriliyordu. Bazı durumlarda bu listenin değiştiğini gördüm. Müslümanların inancına göre pilav cennetteki nimetlerden imiş, onun için ziyafetlerde bol bol pilav verilir.” Görüldüğü gibi pilav sadece Ramazan’da değil her sofrada kutsal bir yere sahiptir. Anadolu düğünlerinde ise pilav berekettir ve yeni kurulacak yuvanın bereketli olmasını sağlar.Tokat’ta pilav ile indirilen Ramazan’ı pişi ile göklere göndermenin anlamı ise şöyledir: “Pişi berekettir. Kadir günü pişi yapılır, yenir, dağıtılır. Bir tanesi gelecek yıla kadar saklanır. Kadir günü ıslatılır, yenebildiği gibi birazı o gün yapılan pişinin mayasına karıştırılır. Artanı ufalanır, kurda kuşa verilmek üzere duvarların üzerine veya yüksek bir yere bırakılır”.Pirinç başta olsa da buğday, dövme vb. diğer tahıllar ve mercimek gibi bazı baklagillerin de Ramazan ayında içimizde zikir çekmesi için Anadolu’da yenildiğini söyleyebiliriz.Sevgili okuyucularım, bu kadar pilav ve pirinç muhabbeti yapmışken bir pilav yapmamız farz oldu. Pilavın en güzeli organik tavuk ve onun suyuyla yapılanıdır. Nefis bir tavuk suyuna kakuleli pilav yapalım, tavuğu da fırınlayarak üzerine düzenleyelim. Böylelikle Mübarek’i pilavla indirmiş olalım. Sağlık, mutluluk ve ağız tadıyla kalın.Fırında tavuk1 bütün tavuk1 küçük soğan1-2 dal maydanoz1 defne yaprağı2-3 tane karabiber2 tane karanfil1 küçük parça kabuk tarçın1 çay kaşığı tuzTavuk terbiyesi için1 tatlı kaşığı domates salçası1 yemek kaşığı tereyağı1 yemek kaşığı yoğurtPilav için1 su bardağı pirinç (tuzlu ılık suda soğuyana kadar ıslatılmış)¼ su bardağı tereyağı (eritilmiş)1 ve 1/4 su bardağı tavuk suyu (sıcak)3-4 kakule (dövülmüş)1 çay kaşığı tuzYapılışıTavuğu yıka, üzerine gelecek kadar su ve diğer malzemelerle yarı haşla, tuz at. 5 dakika sonra ateşten al, süzgece çıkar.Pirinci yıka, süzgece al. Yağı erit, pirinci ilave et, suyunu çekinceye kadar kavur. Tavuk suyunu, tuzu, kakuleyi ilave et, üç dakika harlı, üç dakika orta ateşte pişir, hafif ateşe al. Göz göz olunca çok hafif ateşte on on beş dakika demlendir.Tavuk terbiyesi malzemelerini karıştır; süzülmüş tavuğun üzerine sür. Tavuğu alacak büyüklükte kenarlı bir tepsiye yerleştir. Tepsiye ıslatacak kadar tavuk suyu koy. 180 derece fırında tavukların üzeri kızarıncaya kadar beklet.Pilavı tabağa düzenle, tavuğu üzerine yerleştir, sofraya al.Ramazan MenüsüİftariyeliklerDomates çorbasıFırında tavukPirinç pilavıZeytinyağlı taze fasulyeRevaniSahurErişte pilavıKayısı üzüm hoşafıKaynaklarHalıcı Nevin, Türk Mutfağı, Oğlak Yayınları, İstanbul, 2009.Halıcı Nevin, Karadeniz Bölgesi Yemekleri, Güray Ofset, Ankara, 2001.Unger Friedrich, Doğu’da Tatlıcılık (Haz.) Feyzi Halıcı, Konya Kültür ve Turizm Derneği Yayını, 1986. n.halici@zaman.com.tr