Son bir-bir buçuk asırdır Müslümanlar olarak genellikle Kur’ân ve Sünnet’i de, Kur’ân ve Sünnet’in tercümanlığını yaptığı Şeriat-ı Tekviniyye veya Fıtriyye’yi, Cenab-ı Allah’ın “tabiat”taki icraatını da iyi okuyamadık. Eğer gözümüzün önünde “âyetler meşheri” olarak cereyan edip duran Şeriat-ı Fıtriyye, Fıtrat okunabilmiş olsaydı pek çok hatalar yapılmaz, aynı tablolar tekrar edip durmazdı.Kur’ân-ı Kerim’de Kehf Sûresi’nde destanlaştırılan Ashâb-ı Kehf’e baktığımızda şu çok önemli birkaç gerçeği görürüz. Mağarada üç yüz yılın sonunda uyandıklarında içlerinden birini en temiz yiyecekten almak üzere şehre gönderirler. Kur’ân-ı Kerim, bunu şöyle anlatır: “Şimdi siz onu (burada ne kadar kaldığımızı) bırakın da, içinizden birini şu paranızla şehre gönderin. Temiz ve helâl yiyecek arasın ve ondan bir miktar alıp getirsin. Fakat son derece lâtif davransın…”Bir defa, bu yiğitlerin arasında tam bir kardeşlik ve dayanışma vardır. Parayı veren kişi “Şu paranızla” der; verdiğini ve elindeki parasını “hepsinin parası” olarak zikreder. İkinci olarak, telattuf, yani son derece lâtif davranmaktan söz eder. Telattuf veya lâtif davranmak demek, gürültü çıkarmamak, gayet yumuşak ve nazik olmak, gerekli tedbiri elden bırakmamak demektir. Niçin? Söz konusu âyetlerin devamında buyrulduğu üzere, bir toplulukta herkesin kendisini koruması ve kendisini korumakla bütün arkadaşlarını koruması için; şahsî hayatını arkadaşlarının hayatında eritmesi için. Aksi halde iki ihtimal vardır. Öldürülmek veya dinlerinden, yollarından, dinî yaşayışlarından döndürülmek. Demek ki Müslüman, dinini yaşamaya çalışırken önce hayatta kalmaya gayret etmeli, özellikle de dininden, yolundan dönmek mecburiyetinde bırakılacağı şartlara sebep olmaktan olabildiğince kaçınmalıdır. Allah korusun, dininden, yolundan döndürülme durumunda, bu, ebedî kayıp demektir.Kardeşlik ve dayanışma, bu çok önemli düsturun dayandığı ihlâs, her türlü dinî hizmetin ruhudur. Peygamber Efendimiz (sas), Medine’yi teşriflerinde ilk olarak hemen iki önemli şeyi gerçekleştirdiler. Mü’minler arasında kardeşlik ve Medine’de pazar yerini değiştirme, yani Müslüman toplumun kendi ekonomisini oluşturma, başkalarının ekonomik hâkimiyetinden kurtulma. İkinci olarak, mü’min, lâtif insandır ve lâtif davranır; yani gürültüsüz davranır; İslâmî hizmetler, gürültü kaldırmaz. Mü’minlerin yoldaki hareketleri, sesten çok daha hızlı olan ışık gibi olmalıdır. Gürültü, münafıkların işidir. Ne var ki, son bir-bir buçuk asırdır, çoğu yerde Müslümanlar, yollarında yürürlerken, Kur’ân’ı, Sünnet’i bilip takip etmekten ziyade, başka diyarlardaki hareketlere özendiler; devlet ve devrim hayalleriyle yatıp kalktılar ve sesleri, hep hareketlerinin önünde oldu. Ses ışığın, gürültü hareketlerin önüne geçince, elbette telattuf da kayboldu gitti. Bu da, ölümler getirdi; tenkiller getirdi; bahar yolunda güzel başlayan pek çok hareketin yollarda “sarı çiçeğe takılıp”, bitip tükenmesine veya başkalaşmasına yol açtı.Bu gerçek, Şeriat-ı Fıtriyye de pek açıktır. Tohumlar, “ekim” mevsiminde, tavındaki toprağa ekilir ve bu tohumlar, uzun bir kış mevsimi toprağın ve karların altında çimlenmeye durur ve kendilerini ifna, yani yok ederler. Bu kendini yok etme, ince bir filiz olarak ortaya çıkar ve filizler bahar gelip de havalar ısınınca toprağın yüzüne çıkarlar. Sonra da artık kısa sürede büyüyüp, ekin veya ağaç olmaları mukadderdir. Kur’ân-ı Kerim de, İslâm’ın hayatın hayatı olmasını böyle bir tohumun nihayetinde harikulâde bir ağaç haline gelmesine benzetir. Evet, hiç olmazsa tohumlardan ders alabilseydik!
Son bir-bir buçuk asırdır Müslümanlar olarak genellikle Kur’ân ve Sünnet’i de, Kur’ân ve Sünnet’in tercümanlığını yaptığı Şeriat-ı Tekviniyye veya Fıtriyye’yi, Cenab-ı Allah’ın “tabiat”taki icraatını da iyi okuyamadık. Eğer gözümüzün önünde “âyetler meşheri” olarak cereyan edip duran Şeriat-ı Fıtriyye, Fıtrat okunabilmiş olsaydı pek çok hatalar yapılmaz, aynı tablolar tekrar edip durmazdı.Kur’ân-ı Kerim’de Kehf Sûresi’nde destanlaştırılan Ashâb-ı Kehf’e baktığımızda şu çok önemli birkaç gerçeği görürüz. Mağarada üç yüz yılın sonunda uyandıklarında içlerinden birini en temiz yiyecekten almak üzere şehre gönderirler. Kur’ân-ı Kerim, bunu şöyle anlatır: “Şimdi siz onu (burada ne kadar kaldığımızı) bırakın da, içinizden birini şu paranızla şehre gönderin. Temiz ve helâl yiyecek arasın ve ondan bir miktar alıp getirsin. Fakat son derece lâtif davransın…”Bir defa, bu yiğitlerin arasında tam bir kardeşlik ve dayanışma vardır. Parayı veren kişi “Şu paranızla” der; verdiğini ve elindeki parasını “hepsinin parası” olarak zikreder. İkinci olarak, telattuf, yani son derece lâtif davranmaktan söz eder. Telattuf veya lâtif davranmak demek, gürültü çıkarmamak, gayet yumuşak ve nazik olmak, gerekli tedbiri elden bırakmamak demektir. Niçin? Söz konusu âyetlerin devamında buyrulduğu üzere, bir toplulukta herkesin kendisini koruması ve kendisini korumakla bütün arkadaşlarını koruması için; şahsî hayatını arkadaşlarının hayatında eritmesi için. Aksi halde iki ihtimal vardır. Öldürülmek veya dinlerinden, yollarından, dinî yaşayışlarından döndürülmek. Demek ki Müslüman, dinini yaşamaya çalışırken önce hayatta kalmaya gayret etmeli, özellikle de dininden, yolundan dönmek mecburiyetinde bırakılacağı şartlara sebep olmaktan olabildiğince kaçınmalıdır. Allah korusun, dininden, yolundan döndürülme durumunda, bu, ebedî kayıp demektir.Kardeşlik ve dayanışma, bu çok önemli düsturun dayandığı ihlâs, her türlü dinî hizmetin ruhudur. Peygamber Efendimiz (sas), Medine’yi teşriflerinde ilk olarak hemen iki önemli şeyi gerçekleştirdiler. Mü’minler arasında kardeşlik ve Medine’de pazar yerini değiştirme, yani Müslüman toplumun kendi ekonomisini oluşturma, başkalarının ekonomik hâkimiyetinden kurtulma. İkinci olarak, mü’min, lâtif insandır ve lâtif davranır; yani gürültüsüz davranır; İslâmî hizmetler, gürültü kaldırmaz. Mü’minlerin yoldaki hareketleri, sesten çok daha hızlı olan ışık gibi olmalıdır. Gürültü, münafıkların işidir. Ne var ki, son bir-bir buçuk asırdır, çoğu yerde Müslümanlar, yollarında yürürlerken, Kur’ân’ı, Sünnet’i bilip takip etmekten ziyade, başka diyarlardaki hareketlere özendiler; devlet ve devrim hayalleriyle yatıp kalktılar ve sesleri, hep hareketlerinin önünde oldu. Ses ışığın, gürültü hareketlerin önüne geçince, elbette telattuf da kayboldu gitti. Bu da, ölümler getirdi; tenkiller getirdi; bahar yolunda güzel başlayan pek çok hareketin yollarda “sarı çiçeğe takılıp”, bitip tükenmesine veya başkalaşmasına yol açtı.Bu gerçek, Şeriat-ı Fıtriyye de pek açıktır. Tohumlar, “ekim” mevsiminde, tavındaki toprağa ekilir ve bu tohumlar, uzun bir kış mevsimi toprağın ve karların altında çimlenmeye durur ve kendilerini ifna, yani yok ederler. Bu kendini yok etme, ince bir filiz olarak ortaya çıkar ve filizler bahar gelip de havalar ısınınca toprağın yüzüne çıkarlar. Sonra da artık kısa sürede büyüyüp, ekin veya ağaç olmaları mukadderdir. Kur’ân-ı Kerim de, İslâm’ın hayatın hayatı olmasını böyle bir tohumun nihayetinde harikulâde bir ağaç haline gelmesine benzetir. Evet, hiç olmazsa tohumlardan ders alabilseydik!