"A Bayram, yay sofrayı da Ramazan’dan öç al, o darmadağın, o büklüm-büklüm, o simsiyah saçlarla yeni bir düzen ver, yeniden topla bizi, bir araya getir”. Divan 2: sayfa172- beyit: 1387.Bu duaya “Amin” dememek mümkün mü, sevgili okuyucularım. Allah, Kadir Gecemizi, Bayram’ımızı birlik, beraberlik, sevgi, saygı, hoşgörü içinde geçirmemizi; sonrasında da bu dileklerimizin İslam alemi, ülkemiz ve hepimiz için devamlı olmasını nasip etsin... Sıcaktı, serindi derken on bir ayın sultanını gelecek yıla kadar uğurluyoruz. Ramazan’ı ve Kadir Gecesi’ni layıkıyla değerlendirmiş olan kullardan olmuşuzdur, inşallah... Bu hafta, Kadir Gecesi ve Ramazan Bayramı’nı aynı yazıda anmamız gerekiyor. Bu güzel tesadüfte sözü, Hz. Mevlânâ’nın Kadir Gecesi, bayramlar ve diğer kutsal günler ile ilgili beyitlerine bırakmak istiyorum. Bakalım yüce Mevlânâ nasıl söylemiş, neler söylemiş, ne güzel söylemiş:Oruç-Ramazan“Ey ay yüzlü sevgili, Ramazan ayı geldi. Sofranın üstünü ört, yücelikler yolunu aç”. Divan2: sayfa 14. beyit: 114“Sevgi yalnız düşünce, tamamıyla mana olsaydı namazının orucunun şekilleri de yok olur giderdi”. Mesnevi 1: sayfa 459-beyit: 2636.“Orucun vereceği zayıflık, beti benzi sarartır, baş döndürür amma bu çeşit zayıflık, bu çeşit sararış yüzünden de insanlar yed-i beyzayı elde ederler”. Divan2: sayfa14-beyit: 123.“Ekmeğe karşı yum ağzını, şeker gibi oruç geldi çattı. Yiyip içmenin hünerini gördün, bir de orucun hünerini seyret”. Divan2: sayfa183-beyit: 1483.“Boynunu inceltir, fakat ölümden emin eder seni. Mide dolgunluğu yiyip içmeden olur, sarhoşluksa oruçtan”. Divan 2: sayfa 183-beyit: 1491.“İşte o şaşılacak Ay yüzlüyü görmeye, yolda yanıp yakılanları, onların isteklerini seyretmeye Recep ayı çıkageldi”. Divan2: sayfa 261-beyit: 2109.“Oruç ayı geldi, padişahın sancağı erişti; çek elini yemekten, can sofrası can gıdası geldi”. Divan4: sayfa 336 beyit: 3243Ramazan Bayramı“Oruç ayı geçti, bayram geldi. Ayrılık gecesi geçti, sevgili göründü, çıkageldi”. Divan2: sayfa 44-beyit: 354.“Bayram geldi, bayram geldi, o kutlu talih geldi; davulu al da çalmaya başla, çünkü o Ay yüz gösterdi”. Divan2: sayfa 51-beyit: 408.“Bayram geldi, biz o olmadıkça kötü bir hale gelmiştik, gel de bayrama ulaşalım şimdi; çünkü o sofra o tirit geldi”. Divan2: sayfa 51-beyit: 413.“Ey Tebrizli Tanrı Şems’i, sen hem sabırsın, hem perhiz; hem şekerler saçan bayramsın, hem orucun şanı şevketi, gücü-kuvveti”. Divan2: sayfa 183-beyit: 1495.“Sufilerin bayramı bu, şu yemek tablaları da tanık buna; fakat tabla olmasa da bayramdan ne eksilir? Bayram gene bayram”. Divan2: sayfa 289-beyit: 2367.“Kadir Gecesi’nin oruç ayının, bayram gününün kutluluğu, Adem’le Havva’nın buluşmasındaki kutluluk”. Divan3 sayfa: 89-beyit: 674“Koruk hamlıktan kurtulup erişti, olgunlaştı mı tatlılaşır; Oruç ayı sona geldi mi bayram olur”. Divan 3: sayfa158-beyit: 1388. Kurban Bayramı“Adam kurban kesti, ekmekler bağışladı; çünkü beklediği Ay toz altından belirmişti”. Mesnevi 6: sayfa108-beyit: 601. Mevlit KandiliMevlit Kandili ile ilgili beyitle karşılaşılmamıştır.Berat Kandili“Berat günü geldi, âşığın beratını yenile. Zekat vakti geldi çattı, la’l dudaklarının zekatını ver”. Divan 3: sayfa111-beyit: 900.Miraç Kandili“Miraç edenlerin safında durursan yokluk bir Burak gibi seni alır, yücelere ağdırır”. Mesnevi4: sayfa 88-beyit: 552Kadir Gecesi“Yüzün dolunay gibi doğdu bu gece, Kadir Gecesi oldu; ey bütün güzellerin padişahı, sakın uyuma bu gece”. Divan2: sayfa 30-beyit: 245.“Bu gece Kadir Gecesi haline geldi, sus da hizmet et, böylece de Tanrı’ ya mensup her gönül, Tanrı’dan bir hayranlığa kavuşsun”. Divan2: sayfa 49-beyit: 396.Aşure Günü(On Muharrem)“Aşura günü Şia, Kerbela olayı için ağlar, feryad eder”. Mesnevi6: sayfa 135-beyit: 3782.Sevgili okuyucularım bu haftaki yemeğimizi Eşref Dede’nin Yemek Risalesi’nden veriyorum. Dede’nin beyaz yahnisi ana yemeğimiz olsun, yanında yine onun gül yapraklı marul salatası, vişne şerbeti olsun. Sahur için ise pişi yaparak “Mübarek”i on bir ay için göklere gönderelim (Bkz: Zaman, 14 Temmuz 2013) Bin aydan hayırlı Kadir Gece’miz ve Bayram’ımız hayırlara vesile olsun. Ağız tadıyla kalın.KaynaklarAli Eşref Dede’nin Yemek Risalesi. Haz: Feyzi Halıcı. Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara, 1992.Halıcı Nevin. Mevlevi Mutfağı. Metro Kültür Yayınları. İstanbul: 2007.Mevlana Celaleddin. Divan-ı Kebir. I, II, III, IV. V. Haz: A. Gölpınarlı. Remzi Kitabevi. İstanbul: 1957-60.Mevlana. Mesnevi Ve Şerhi. I, II, III, VI. V, VI. Şerheden: Abdülbaki Gölpınarlı. İkinci Basım. M. E. B. İstanbul: , 1985. n.halici@zaman.com.trBEYAZ YAHNİMALZEMELER:1 kg kemikli koyun eti2 soğan (halka doğranmış)1 yemek kaşığı etin haşlandığı sudan çıkarılan yağ veya sadeyağ6 su bardağı suYeterince tuz. Yapılışı: Eti tencereye koy, suyu ilave et, ateşe koy. Kaynamaya başlayınca yüzüne gelen kefini kevgirle al, kapak ört, hafif ateşte et yumuşayıncaya kadar pişir. Etin yüzüne biriken yağı al ve o yağda soğanları kavur (sadeyağ da olabilir), etlerin üzerine ilave et ve et ile soğanlar yenecek yumuşaklığa gelinceye kadar pişir. Tuz at, beş dakika daha pişir, tabağa düzenle, sofraya al. Ramazan Menüsü İftariyeliklerTarhana çorbasıBeyaz yahniPirinç pilavıGül yapraklı marul salatasıZeytinyağlı imam bayıldıKadayıfSahurPişiSüt
"A Bayram, yay sofrayı da Ramazan’dan öç al, o darmadağın, o büklüm-büklüm, o simsiyah saçlarla yeni bir düzen ver, yeniden topla bizi, bir araya getir”. Divan 2: sayfa172- beyit: 1387.Bu duaya “Amin” dememek mümkün mü, sevgili okuyucularım. Allah, Kadir Gecemizi, Bayram’ımızı birlik, beraberlik, sevgi, saygı, hoşgörü içinde geçirmemizi; sonrasında da bu dileklerimizin İslam alemi, ülkemiz ve hepimiz için devamlı olmasını nasip etsin... Sıcaktı, serindi derken on bir ayın sultanını gelecek yıla kadar uğurluyoruz. Ramazan’ı ve Kadir Gecesi’ni layıkıyla değerlendirmiş olan kullardan olmuşuzdur, inşallah... Bu hafta, Kadir Gecesi ve Ramazan Bayramı’nı aynı yazıda anmamız gerekiyor. Bu güzel tesadüfte sözü, Hz. Mevlânâ’nın Kadir Gecesi, bayramlar ve diğer kutsal günler ile ilgili beyitlerine bırakmak istiyorum. Bakalım yüce Mevlânâ nasıl söylemiş, neler söylemiş, ne güzel söylemiş:Oruç-Ramazan“Ey ay yüzlü sevgili, Ramazan ayı geldi. Sofranın üstünü ört, yücelikler yolunu aç”. Divan2: sayfa 14. beyit: 114“Sevgi yalnız düşünce, tamamıyla mana olsaydı namazının orucunun şekilleri de yok olur giderdi”. Mesnevi 1: sayfa 459-beyit: 2636.“Orucun vereceği zayıflık, beti benzi sarartır, baş döndürür amma bu çeşit zayıflık, bu çeşit sararış yüzünden de insanlar yed-i beyzayı elde ederler”. Divan2: sayfa14-beyit: 123.“Ekmeğe karşı yum ağzını, şeker gibi oruç geldi çattı. Yiyip içmenin hünerini gördün, bir de orucun hünerini seyret”. Divan2: sayfa183-beyit: 1483.“Boynunu inceltir, fakat ölümden emin eder seni. Mide dolgunluğu yiyip içmeden olur, sarhoşluksa oruçtan”. Divan 2: sayfa 183-beyit: 1491.“İşte o şaşılacak Ay yüzlüyü görmeye, yolda yanıp yakılanları, onların isteklerini seyretmeye Recep ayı çıkageldi”. Divan2: sayfa 261-beyit: 2109.“Oruç ayı geldi, padişahın sancağı erişti; çek elini yemekten, can sofrası can gıdası geldi”. Divan4: sayfa 336 beyit: 3243Ramazan Bayramı“Oruç ayı geçti, bayram geldi. Ayrılık gecesi geçti, sevgili göründü, çıkageldi”. Divan2: sayfa 44-beyit: 354.“Bayram geldi, bayram geldi, o kutlu talih geldi; davulu al da çalmaya başla, çünkü o Ay yüz gösterdi”. Divan2: sayfa 51-beyit: 408.“Bayram geldi, biz o olmadıkça kötü bir hale gelmiştik, gel de bayrama ulaşalım şimdi; çünkü o sofra o tirit geldi”. Divan2: sayfa 51-beyit: 413.“Ey Tebrizli Tanrı Şems’i, sen hem sabırsın, hem perhiz; hem şekerler saçan bayramsın, hem orucun şanı şevketi, gücü-kuvveti”. Divan2: sayfa 183-beyit: 1495.“Sufilerin bayramı bu, şu yemek tablaları da tanık buna; fakat tabla olmasa da bayramdan ne eksilir? Bayram gene bayram”. Divan2: sayfa 289-beyit: 2367.“Kadir Gecesi’nin oruç ayının, bayram gününün kutluluğu, Adem’le Havva’nın buluşmasındaki kutluluk”. Divan3 sayfa: 89-beyit: 674“Koruk hamlıktan kurtulup erişti, olgunlaştı mı tatlılaşır; Oruç ayı sona geldi mi bayram olur”. Divan 3: sayfa158-beyit: 1388. Kurban Bayramı“Adam kurban kesti, ekmekler bağışladı; çünkü beklediği Ay toz altından belirmişti”. Mesnevi 6: sayfa108-beyit: 601. Mevlit KandiliMevlit Kandili ile ilgili beyitle karşılaşılmamıştır.Berat Kandili“Berat günü geldi, âşığın beratını yenile. Zekat vakti geldi çattı, la’l dudaklarının zekatını ver”. Divan 3: sayfa111-beyit: 900.Miraç Kandili“Miraç edenlerin safında durursan yokluk bir Burak gibi seni alır, yücelere ağdırır”. Mesnevi4: sayfa 88-beyit: 552Kadir Gecesi“Yüzün dolunay gibi doğdu bu gece, Kadir Gecesi oldu; ey bütün güzellerin padişahı, sakın uyuma bu gece”. Divan2: sayfa 30-beyit: 245.“Bu gece Kadir Gecesi haline geldi, sus da hizmet et, böylece de Tanrı’ ya mensup her gönül, Tanrı’dan bir hayranlığa kavuşsun”. Divan2: sayfa 49-beyit: 396.Aşure Günü(On Muharrem)“Aşura günü Şia, Kerbela olayı için ağlar, feryad eder”. Mesnevi6: sayfa 135-beyit: 3782.Sevgili okuyucularım bu haftaki yemeğimizi Eşref Dede’nin Yemek Risalesi’nden veriyorum. Dede’nin beyaz yahnisi ana yemeğimiz olsun, yanında yine onun gül yapraklı marul salatası, vişne şerbeti olsun. Sahur için ise pişi yaparak “Mübarek”i on bir ay için göklere gönderelim (Bkz: Zaman, 14 Temmuz 2013) Bin aydan hayırlı Kadir Gece’miz ve Bayram’ımız hayırlara vesile olsun. Ağız tadıyla kalın.KaynaklarAli Eşref Dede’nin Yemek Risalesi. Haz: Feyzi Halıcı. Atatürk Kültür Merkezi Yayını, Ankara, 1992.Halıcı Nevin. Mevlevi Mutfağı. Metro Kültür Yayınları. İstanbul: 2007.Mevlana Celaleddin. Divan-ı Kebir. I, II, III, IV. V. Haz: A. Gölpınarlı. Remzi Kitabevi. İstanbul: 1957-60.Mevlana. Mesnevi Ve Şerhi. I, II, III, VI. V, VI. Şerheden: Abdülbaki Gölpınarlı. İkinci Basım. M. E. B. İstanbul: , 1985. n.halici@zaman.com.trBEYAZ YAHNİMALZEMELER:1 kg kemikli koyun eti2 soğan (halka doğranmış)1 yemek kaşığı etin haşlandığı sudan çıkarılan yağ veya sadeyağ6 su bardağı suYeterince tuz. Yapılışı: Eti tencereye koy, suyu ilave et, ateşe koy. Kaynamaya başlayınca yüzüne gelen kefini kevgirle al, kapak ört, hafif ateşte et yumuşayıncaya kadar pişir. Etin yüzüne biriken yağı al ve o yağda soğanları kavur (sadeyağ da olabilir), etlerin üzerine ilave et ve et ile soğanlar yenecek yumuşaklığa gelinceye kadar pişir. Tuz at, beş dakika daha pişir, tabağa düzenle, sofraya al. Ramazan Menüsü İftariyeliklerTarhana çorbasıBeyaz yahniPirinç pilavıGül yapraklı marul salatasıZeytinyağlı imam bayıldıKadayıfSahurPişiSüt