Halil Cibran şöyle diyor: “Ve bir kadın, ‘Bize acıdan bahset’ dedi. Ve o cevap verdi: ‘Acınız, anlayışınızı saklayan kabuğun kırılışıdır.’” Bu kadarla durmuyor tabii büyük usta. Acının ışığın kaynağı ile aradaki tüm safra ve zırhları yırtıp atabilmek için bir tür kabuk kırıcı özelliği olduğunu anlatıyor kendine has kelimelerle.Galiba burada bahsedilen kümülatif bir acı. Yani maddî ve manevî ıstırapların bileşkesi. Nietzsche, Zerdüşt’ündeki ‘Acıyanlar üstüne’ bahsinde “Ve dünyada acıyanların deliliklerinden daha çok acı doğurmuş ne vardır?” şeklinde atarlanarak yapar tespiti.Meselenin romantik ve sentetik faslını geçerek şunu söyleyebiliriz ki, ızdırap ve ızdırar tek yumurta ikizidir. Söz sultanı şöyle diyor mesela; “Topyekün mü’minlerin ve âlem-i İslam’ın başındaki belaların bir muzdar vicdanıyla algılanacağı ve inananların ızdırapla iki büklüm çare arayacağı âna kadar inananların yeryüzünde huzurun mimarı olmaları imkânsızdır.” Doğrusu Cibran’ın acıya hasta-doktor metaforuyla yaklaşımından bir adım ileride bir perspektiftir bu. Şöyle devam eder Cibran: “Acınız, aslında içinizdeki doktorun, hasta yanınızı iyileştirmek için sunduğu ‘acı’ ilaçtır. Doktorunuza güvenin ve verdiği ilacı sessizce ve sakince için; çünkü size sert ve haşin de gelse, onun elleri ‘görülmeyen’in şefkatli elleri tarafından yönlendirilir…”Nietzsche, bir tür eşik olarak tanımlar bu durumu ve küçümseyici bir acıma ile buğzeder hatta: “Yazık bütün o seven ama acımalarının üstüne çıkamayan kişilere!” Sadece bir gösterge değil, bir ‘vakit’tir bu aslında, girdiğinde yapılması gereken bir vazife gibi. İnşa erlerinin tam zamanlı –velev ki iki büklüm- çare peşinde koşup, şairin ifadesiyle ‘beyni zonk zonk’ zonklatacağı bir vaktin işaret ve başlangıç çizgisi. Bu eşiği aşabilen için bir dönüştürme kudretinin yardımından bahsedilebilir. Tesadüflere verilemeyecek derecede ciddi ve çare odaklı bir inayetten bahsetmeye çabalıyorum. Bu eşiğe yakınlaşmak kolay değildir ve katlanılması da uzaktan göründüğü kadar romantik olmayacaktır şüphesiz. Keza yine şair, gece vakti hendeğe düşmek ve kafatasını ağzından kusmak gibi ağır benzetmelerle beliğ şekilde izahı dener.Bir hassasiyet kıyamıdır aslında. Minimal tüm ince reflekslerin makro plana taşınmasından başka bir şey değildir. Fakat dikkat, unutulmamalıdır ki, bu durum sadece ‘mümin’ yürekler için geçerlidir. Hüküm net aslında: İçtimaî problemler toplumun umumunun ızdırar haliyle Cenâb-ı Hakk’a teveccüh etmesiyle çözülebilir. Buyurun iki adet kutsal referans size: “Neredeyse sen, onlar bu söze (Kur’an’a) inanmıyorlar diye üzüntünden kendini helâk edeceksin” (Kehf, 18/6) ve “Onlar iman etmiyorlar diye neredeyse üzüntüden kendini yiyip tüketeceksin.” (Şuara, 26/3) Fahri Kâinat’ın (sas) Hira’nın serinliğine iltica etmesinin temel nedeni de bu ızdıraptan başka ne olabilir ki?Açıkçası bu eşiğin suskunluğa pek de hoş bakmadığını söylemek durumundayım. İstisnasız tüm söz sultanları bu aşamadaki suskunluğu ‘kerih’ ve tasvip edilmez bulurlar. Dertsizliğin en ciddi dert olduğu çağda, dertlilerin ızdırap iniltisinden daha yüksek bir çığlık düşünemiyorum açıkçası. ‘Değirmen taşı’ benzetmesini yapıyor kutsal kaynaklar. Allah’ın Sevgilisi (sas) ibadet için huzura vardığında ondan öyle ses çıkarmış. Ya da ‘kaynayan bir çömlek’ gibi fokurdama… Hani içselleştirme diyor ya günümüz kelamı tam da böyle bir şey; ızdırap ve ızdırarın tüm sıkletiyle yüreğe çökmesi ve bunun eylemlilik halinin ilk belirtileri. Biliyorum, günübirlik hadiselere kısır ve nefsin hoşuna gidecek şeyler yazma kolaycılığı varken bu zor patikada ilerlemeye çabalamak çok anlaşılır olmayabilir ama Defoe’nin dediği gibi, ‘ben ne yapayım!’
Halil Cibran şöyle diyor: “Ve bir kadın, ‘Bize acıdan bahset’ dedi. Ve o cevap verdi: ‘Acınız, anlayışınızı saklayan kabuğun kırılışıdır.’” Bu kadarla durmuyor tabii büyük usta. Acının ışığın kaynağı ile aradaki tüm safra ve zırhları yırtıp atabilmek için bir tür kabuk kırıcı özelliği olduğunu anlatıyor kendine has kelimelerle.Galiba burada bahsedilen kümülatif bir acı. Yani maddî ve manevî ıstırapların bileşkesi. Nietzsche, Zerdüşt’ündeki ‘Acıyanlar üstüne’ bahsinde “Ve dünyada acıyanların deliliklerinden daha çok acı doğurmuş ne vardır?” şeklinde atarlanarak yapar tespiti.Meselenin romantik ve sentetik faslını geçerek şunu söyleyebiliriz ki, ızdırap ve ızdırar tek yumurta ikizidir. Söz sultanı şöyle diyor mesela; “Topyekün mü’minlerin ve âlem-i İslam’ın başındaki belaların bir muzdar vicdanıyla algılanacağı ve inananların ızdırapla iki büklüm çare arayacağı âna kadar inananların yeryüzünde huzurun mimarı olmaları imkânsızdır.” Doğrusu Cibran’ın acıya hasta-doktor metaforuyla yaklaşımından bir adım ileride bir perspektiftir bu. Şöyle devam eder Cibran: “Acınız, aslında içinizdeki doktorun, hasta yanınızı iyileştirmek için sunduğu ‘acı’ ilaçtır. Doktorunuza güvenin ve verdiği ilacı sessizce ve sakince için; çünkü size sert ve haşin de gelse, onun elleri ‘görülmeyen’in şefkatli elleri tarafından yönlendirilir…”Nietzsche, bir tür eşik olarak tanımlar bu durumu ve küçümseyici bir acıma ile buğzeder hatta: “Yazık bütün o seven ama acımalarının üstüne çıkamayan kişilere!” Sadece bir gösterge değil, bir ‘vakit’tir bu aslında, girdiğinde yapılması gereken bir vazife gibi. İnşa erlerinin tam zamanlı –velev ki iki büklüm- çare peşinde koşup, şairin ifadesiyle ‘beyni zonk zonk’ zonklatacağı bir vaktin işaret ve başlangıç çizgisi. Bu eşiği aşabilen için bir dönüştürme kudretinin yardımından bahsedilebilir. Tesadüflere verilemeyecek derecede ciddi ve çare odaklı bir inayetten bahsetmeye çabalıyorum. Bu eşiğe yakınlaşmak kolay değildir ve katlanılması da uzaktan göründüğü kadar romantik olmayacaktır şüphesiz. Keza yine şair, gece vakti hendeğe düşmek ve kafatasını ağzından kusmak gibi ağır benzetmelerle beliğ şekilde izahı dener.Bir hassasiyet kıyamıdır aslında. Minimal tüm ince reflekslerin makro plana taşınmasından başka bir şey değildir. Fakat dikkat, unutulmamalıdır ki, bu durum sadece ‘mümin’ yürekler için geçerlidir. Hüküm net aslında: İçtimaî problemler toplumun umumunun ızdırar haliyle Cenâb-ı Hakk’a teveccüh etmesiyle çözülebilir. Buyurun iki adet kutsal referans size: “Neredeyse sen, onlar bu söze (Kur’an’a) inanmıyorlar diye üzüntünden kendini helâk edeceksin” (Kehf, 18/6) ve “Onlar iman etmiyorlar diye neredeyse üzüntüden kendini yiyip tüketeceksin.” (Şuara, 26/3) Fahri Kâinat’ın (sas) Hira’nın serinliğine iltica etmesinin temel nedeni de bu ızdıraptan başka ne olabilir ki?Açıkçası bu eşiğin suskunluğa pek de hoş bakmadığını söylemek durumundayım. İstisnasız tüm söz sultanları bu aşamadaki suskunluğu ‘kerih’ ve tasvip edilmez bulurlar. Dertsizliğin en ciddi dert olduğu çağda, dertlilerin ızdırap iniltisinden daha yüksek bir çığlık düşünemiyorum açıkçası. ‘Değirmen taşı’ benzetmesini yapıyor kutsal kaynaklar. Allah’ın Sevgilisi (sas) ibadet için huzura vardığında ondan öyle ses çıkarmış. Ya da ‘kaynayan bir çömlek’ gibi fokurdama… Hani içselleştirme diyor ya günümüz kelamı tam da böyle bir şey; ızdırap ve ızdırarın tüm sıkletiyle yüreğe çökmesi ve bunun eylemlilik halinin ilk belirtileri. Biliyorum, günübirlik hadiselere kısır ve nefsin hoşuna gidecek şeyler yazma kolaycılığı varken bu zor patikada ilerlemeye çabalamak çok anlaşılır olmayabilir ama Defoe’nin dediği gibi, ‘ben ne yapayım!’