Kötü yönetişim ve sistem mağduru olan işadamı, başını sınırların ötesine uzattıkça şark kurnazlığına dayalı esnaflığın işe yaramadığını fark ediyor. Ancak bu sürecin hem kendisine hem de ülkeye bedeli ağır oluyor.Türkiye Amerika’da da Asya’da da yok.Ancak onlar cümleten buradalar! Türkiye son yıllara kadar kaderini Avrupa’ya bağlamıştı. Avrupa’ya ise işte küçük ülkeye yakışacak miktar ve nitelikte mal satabiliyordu. Daha doğrusu satamıyordu, Avrupalı kendisiyle tedarikçi ilişkide olan yerlilere ürün spesifikasyonu ile siparişini veriyordu. Avrupalı bu malın aynısını dünyada en az 10-15 farklı kaynaktan daha tedarik ettiğinden bir de bunları kıran kırana bir fiyat rekabetine sokarak boğaz tokluğuna çalıştırıyor. Fasoncu para kazanamadığı gibi ‘acaba benden vazgeçer mi?’ korkusuyla da gece kâbuslar görüyor.Derken devreye yavaş yavaş Afrika girdi. 1990’lı yıllarda Ankara’da devlet yokken Allah’tan bu ülkede hizmet diye bir hareket vardı da içeride çelik çomak oynamayı bırakıp, isimsiz kahraman gençler ve esnafın yaptığı hicret fedakarlığı ile büyük bir huruç harekatı başlattı. Önce okullar ile sürecin psikolojik lobisi yapıldı, altyapısı kuruldu. Oraları avucunun içi gibi bilen genç bir ekibimiz oldu. Oralarda da bizim kültür ve lisanımızı bilen bir nesil devreye girdi. Bizim ve bizimkilerin yetiştirdiği bu kimsesiz neslin toplumsal hiyerarşideki amudi yükselişi ile hizmet toplumun en hassas sinir uçlarına kadar ulaştı. Bu misyon ülkelerin kapılarının Türklere sonuna kadar açılmasına neden oldu.Derken devreye TUSKON gibi diğer bir ‘hizmet aklı ve fedakarlığı’ girdi. On yıllardır omuz veren fedakar insanımız için artık hizmet omuz vermek üzere devreye girdi. Kendi yetiştirdikleri çocukları onlara döndü dedi ki: ‘Artık yalnız yürümeyeceksiniz. Şimdi sizden aldıklarımızı size döndürmenin zamanıdır ve hizmetinizdeyiz.’ Öyle de oldu. Onlarca dış ticaret köprüleri ve fuarları ile başlayan gidip gelmeler, oradan misafir kabul etmeler işe yaradı. Afrika’da ticaret ve yatırım alanında adeta geometrik bir hızla büyüyen adımlar atıldı.Acemilik ve kalfalık döneminde samimi gayretler sergileyen hükümet de çok daha önce başlamış bu büyük kervan ile uyum sergiledi. Ancak Amerika ve Asya kıtasında da rüşdümüzü ispat edemez isek, Afrika’da sadece fiyat rekabetine dayalı, niteliksiz ürünler üzerinden Çin ve Hindistan ürünleriyle bir yarışa girersek para kazanamaz, zengin olamayız. 2023 gitti, 2073 hedefi de hayal olur. Maalesef ustalık döneminde akıllar başka yerlerde. İmece usulü ile, başını taşın altına koyarak kendisini zirveye taşıyanların tuttuğu merdiveni aşağı itmesi için yoğun bir baskı ve lobicilik altında. Umarım fazla geç olmadan gerçek görülür.Buna rağmen Türkiye’nin gerek Asya gerekse Amerika’da olabilmesi büyük oranda hükümete değil, işadamının zihniyet değiştirmesine ve işin gereğini kavrayıp kabul etmesine bağlı. Bunun için ölçeklerini dünyaya göre büyütmesi, ürünlerini de hedef pazarların koşullarına uydurması gerekiyor. Dışa açılmada takım oyunu oynaması ve işbirliği yaparak ‘ortaklaşa rekabeti’ becerir hale gelmesi ise adeta hayat-memat meselesi.Bir an evvel sonuç almak isteyen, bunu üstelik öyle pek para ve emek harcamadan başarmak isteyenlerin, bari güç birliğine gitmesi gereğini anlamaları gerekir. Tek başına üç tane ‘1’ sadece ‘3’ eder. Güçlerini birleştirip omuz omuza verseler tam ‘111’ olacaklar. Ancak ‘her koyun kendi bacağından asılır’ deyip, koskocaman vahşi rekabet ortamında sıranın kendilerine gelmesini bekliyorlar. Onurlu ölüme şapka çıkartırım. Ama cehaletten ölüp niyazi olmaya itirazım var. i.ozturk@zaman.com.tr
Kötü yönetişim ve sistem mağduru olan işadamı, başını sınırların ötesine uzattıkça şark kurnazlığına dayalı esnaflığın işe yaramadığını fark ediyor. Ancak bu sürecin hem kendisine hem de ülkeye bedeli ağır oluyor.Türkiye Amerika’da da Asya’da da yok.Ancak onlar cümleten buradalar! Türkiye son yıllara kadar kaderini Avrupa’ya bağlamıştı. Avrupa’ya ise işte küçük ülkeye yakışacak miktar ve nitelikte mal satabiliyordu. Daha doğrusu satamıyordu, Avrupalı kendisiyle tedarikçi ilişkide olan yerlilere ürün spesifikasyonu ile siparişini veriyordu. Avrupalı bu malın aynısını dünyada en az 10-15 farklı kaynaktan daha tedarik ettiğinden bir de bunları kıran kırana bir fiyat rekabetine sokarak boğaz tokluğuna çalıştırıyor. Fasoncu para kazanamadığı gibi ‘acaba benden vazgeçer mi?’ korkusuyla da gece kâbuslar görüyor.Derken devreye yavaş yavaş Afrika girdi. 1990’lı yıllarda Ankara’da devlet yokken Allah’tan bu ülkede hizmet diye bir hareket vardı da içeride çelik çomak oynamayı bırakıp, isimsiz kahraman gençler ve esnafın yaptığı hicret fedakarlığı ile büyük bir huruç harekatı başlattı. Önce okullar ile sürecin psikolojik lobisi yapıldı, altyapısı kuruldu. Oraları avucunun içi gibi bilen genç bir ekibimiz oldu. Oralarda da bizim kültür ve lisanımızı bilen bir nesil devreye girdi. Bizim ve bizimkilerin yetiştirdiği bu kimsesiz neslin toplumsal hiyerarşideki amudi yükselişi ile hizmet toplumun en hassas sinir uçlarına kadar ulaştı. Bu misyon ülkelerin kapılarının Türklere sonuna kadar açılmasına neden oldu.Derken devreye TUSKON gibi diğer bir ‘hizmet aklı ve fedakarlığı’ girdi. On yıllardır omuz veren fedakar insanımız için artık hizmet omuz vermek üzere devreye girdi. Kendi yetiştirdikleri çocukları onlara döndü dedi ki: ‘Artık yalnız yürümeyeceksiniz. Şimdi sizden aldıklarımızı size döndürmenin zamanıdır ve hizmetinizdeyiz.’ Öyle de oldu. Onlarca dış ticaret köprüleri ve fuarları ile başlayan gidip gelmeler, oradan misafir kabul etmeler işe yaradı. Afrika’da ticaret ve yatırım alanında adeta geometrik bir hızla büyüyen adımlar atıldı.Acemilik ve kalfalık döneminde samimi gayretler sergileyen hükümet de çok daha önce başlamış bu büyük kervan ile uyum sergiledi. Ancak Amerika ve Asya kıtasında da rüşdümüzü ispat edemez isek, Afrika’da sadece fiyat rekabetine dayalı, niteliksiz ürünler üzerinden Çin ve Hindistan ürünleriyle bir yarışa girersek para kazanamaz, zengin olamayız. 2023 gitti, 2073 hedefi de hayal olur. Maalesef ustalık döneminde akıllar başka yerlerde. İmece usulü ile, başını taşın altına koyarak kendisini zirveye taşıyanların tuttuğu merdiveni aşağı itmesi için yoğun bir baskı ve lobicilik altında. Umarım fazla geç olmadan gerçek görülür.Buna rağmen Türkiye’nin gerek Asya gerekse Amerika’da olabilmesi büyük oranda hükümete değil, işadamının zihniyet değiştirmesine ve işin gereğini kavrayıp kabul etmesine bağlı. Bunun için ölçeklerini dünyaya göre büyütmesi, ürünlerini de hedef pazarların koşullarına uydurması gerekiyor. Dışa açılmada takım oyunu oynaması ve işbirliği yaparak ‘ortaklaşa rekabeti’ becerir hale gelmesi ise adeta hayat-memat meselesi.Bir an evvel sonuç almak isteyen, bunu üstelik öyle pek para ve emek harcamadan başarmak isteyenlerin, bari güç birliğine gitmesi gereğini anlamaları gerekir. Tek başına üç tane ‘1’ sadece ‘3’ eder. Güçlerini birleştirip omuz omuza verseler tam ‘111’ olacaklar. Ancak ‘her koyun kendi bacağından asılır’ deyip, koskocaman vahşi rekabet ortamında sıranın kendilerine gelmesini bekliyorlar. Onurlu ölüme şapka çıkartırım. Ama cehaletten ölüp niyazi olmaya itirazım var. i.ozturk@zaman.com.tr