“Sınıf”, sol düşüncenin temel referansıdır. Siyasî yapı, bu referansa göre şekillenir. Marks, tarihi sınıf mücadelelerine indirgeyerek, bu kategori ile aklınıza gelebilecek neredeyse bütün insanî-toplumsal durumları açıklamaktadır.Sınıf, bireyin ekonomik ilişkilerde bulunduğu yere göre belirlenir. Üretim ilişkilerinde çemberin benzer alanında bulunanlar, yani aynı işi yapanlar aynı sınıfa mensuptur. Aynı işi yapanlar, işçi sınıfı veya sermaye sınıfı olarak karşı karşıya gelirler. Sınıf bilinci, bireyin kendi bireysel çıkarlarını mensup olduğu sınıfın çıkarları ile aynileştirir. Böylece aynı sınıfa mensup insanlar, benzer durumlarda ortak sınıf bilinci ile benzer tutumlar takınır, benzer tepkiler verir. Taksim Direnişi’ne “sol” anlamlar yükleyerek yüceltenler, bu siyasî tepkilerin sınıfsal analizini yapmaya hiç girişmediler. Kazlıçeşme’deki AK Parti mitingine gelenlerle, Taksim’deki direnişçiler arasında benim yaptığım sınıfsal küçük karşılaştırmaya ise, Taksim mensuplarından çok anlamlı tepkiler aldım. Yaptığım karşılaştırma kıyafetler üzerinden idi. Taksim’de istisnasız gibi duran markaların yıldız gibi parlamasından bahsetmiştim. Piramid’in alt katlarında yer alanlar Kazlıçeşme’de sakin sakin toplanırken, yukarıdakiler Taksim’i savaş alanına çevirmişlerdi. İnsanların giydiği kıyafetlerin markaları, sınıftan ziyade bir statü aracıdır. Sadece mensup olduğunuz sınıfı değil, içinde yer almak istediğiniz sınıfı, iddianızı da gösterir. “Sosyal statü”, işlevsel biçimde bazen “sınıf”ı da içererek, bireyin sosyal-siyasal davranışları ile sosyal aidiyeti arasında çıkara dayalı bir ilişki kurmasına yol açabilir. Sınıf bize, bir sofrada ortak bir kaptan kaşık sallayarak karnını doyuran bir çocuğun, annesini elindeki kaşıkla peşinden koşturan bir çocuktan ileride neden farklı bir siyasî tutum takınacağını bütünüyle açıklamaz. Ama Kazlıçeşme ile Taksim arasındaki farka dair önemli ipuçları verebilir. Üç haftaya yayılan Taksim eylemlerinin hiçbir safhasında işçi sınıfı yer almadı. Öbür tarafta, iyi eğitim sahibi, önleri açık ve fırsatlarla dolu olanlar. O kadar itibar ve ihtimamdan sonra toplumun içine karışmaları, fedakârlıkta bulunmaları ve kendilerini yorarak insanlığa katkı sağlamaları onları toplumun bütünü ile kaynaştırmış olmalı. Öyle olmuyor. Öbürleri, kaybedecek çok az şeylerini koruyabilmek için huzur ve istikrar peşinde koşuyor ve hükümete destek veriyorlar. Her iki taraf için de sınıf duvarlarının aşılacağı, parlak anlardan biri karşımıza çıkıyor. Ama kimse yerinden kımıldamıyor. Taksim eylemleri, içinden çıkıp geldikleri sınıf ile sahip oldukları statü arasındaki farktan rahatsızlık duyanların eylemi idi. Genelleme yapmıyorum; sadece asıl motor gücü ayırıp tanımlamaya çalışıyorum. Aldıkları iyi eğitime, geldikleri aileye, edindikleri iyi mesleğe müsavî bir statü talepleri var. Taksim, onlara sosyalleşme ve sahip oldukları potansiyeli hayata geçirme fırsatı verdi. Toplumla, sokaklarla temas kurma imkânı böylece bir sınıfsal güç pratiğine dönüştü. Bugünün yönetici seçkinleri, geçmişte horlanan, ezilen sınıfların içinden çıktı. Hemen hepsinin geçmişinde bir sınıf atlama hikâyesi olan seçkinler bugün iktidardalar. Çoğunluğun iktidarı, değerleri küçümsenerek ve aşağılanarak geçmişte engellendi. Şimdi yeni seçkinler ortak paydayı bireysel özgürlük alanlarının, alkol gibi sembollerde arıyorlar. Marks, tarihin sınıf mücadelelerinden ibaret olduğunu söylerken yanılmıştı. Bugünün Türkiye manzarası, bu yanılgının kanıtlarından biri. Türkiye, sınıfların yanlış yerlerde durduğu bir değişim yaşıyor. Değişimi getirecek olan güç sınıf çatışmaları değil, statü arayışları. Bu statü arayışının karşılığını bulması için çok uzun bir zamana ihtiyaç var.
“Sınıf”, sol düşüncenin temel referansıdır. Siyasî yapı, bu referansa göre şekillenir. Marks, tarihi sınıf mücadelelerine indirgeyerek, bu kategori ile aklınıza gelebilecek neredeyse bütün insanî-toplumsal durumları açıklamaktadır.Sınıf, bireyin ekonomik ilişkilerde bulunduğu yere göre belirlenir. Üretim ilişkilerinde çemberin benzer alanında bulunanlar, yani aynı işi yapanlar aynı sınıfa mensuptur. Aynı işi yapanlar, işçi sınıfı veya sermaye sınıfı olarak karşı karşıya gelirler. Sınıf bilinci, bireyin kendi bireysel çıkarlarını mensup olduğu sınıfın çıkarları ile aynileştirir. Böylece aynı sınıfa mensup insanlar, benzer durumlarda ortak sınıf bilinci ile benzer tutumlar takınır, benzer tepkiler verir. Taksim Direnişi’ne “sol” anlamlar yükleyerek yüceltenler, bu siyasî tepkilerin sınıfsal analizini yapmaya hiç girişmediler. Kazlıçeşme’deki AK Parti mitingine gelenlerle, Taksim’deki direnişçiler arasında benim yaptığım sınıfsal küçük karşılaştırmaya ise, Taksim mensuplarından çok anlamlı tepkiler aldım. Yaptığım karşılaştırma kıyafetler üzerinden idi. Taksim’de istisnasız gibi duran markaların yıldız gibi parlamasından bahsetmiştim. Piramid’in alt katlarında yer alanlar Kazlıçeşme’de sakin sakin toplanırken, yukarıdakiler Taksim’i savaş alanına çevirmişlerdi. İnsanların giydiği kıyafetlerin markaları, sınıftan ziyade bir statü aracıdır. Sadece mensup olduğunuz sınıfı değil, içinde yer almak istediğiniz sınıfı, iddianızı da gösterir. “Sosyal statü”, işlevsel biçimde bazen “sınıf”ı da içererek, bireyin sosyal-siyasal davranışları ile sosyal aidiyeti arasında çıkara dayalı bir ilişki kurmasına yol açabilir. Sınıf bize, bir sofrada ortak bir kaptan kaşık sallayarak karnını doyuran bir çocuğun, annesini elindeki kaşıkla peşinden koşturan bir çocuktan ileride neden farklı bir siyasî tutum takınacağını bütünüyle açıklamaz. Ama Kazlıçeşme ile Taksim arasındaki farka dair önemli ipuçları verebilir. Üç haftaya yayılan Taksim eylemlerinin hiçbir safhasında işçi sınıfı yer almadı. Öbür tarafta, iyi eğitim sahibi, önleri açık ve fırsatlarla dolu olanlar. O kadar itibar ve ihtimamdan sonra toplumun içine karışmaları, fedakârlıkta bulunmaları ve kendilerini yorarak insanlığa katkı sağlamaları onları toplumun bütünü ile kaynaştırmış olmalı. Öyle olmuyor. Öbürleri, kaybedecek çok az şeylerini koruyabilmek için huzur ve istikrar peşinde koşuyor ve hükümete destek veriyorlar. Her iki taraf için de sınıf duvarlarının aşılacağı, parlak anlardan biri karşımıza çıkıyor. Ama kimse yerinden kımıldamıyor. Taksim eylemleri, içinden çıkıp geldikleri sınıf ile sahip oldukları statü arasındaki farktan rahatsızlık duyanların eylemi idi. Genelleme yapmıyorum; sadece asıl motor gücü ayırıp tanımlamaya çalışıyorum. Aldıkları iyi eğitime, geldikleri aileye, edindikleri iyi mesleğe müsavî bir statü talepleri var. Taksim, onlara sosyalleşme ve sahip oldukları potansiyeli hayata geçirme fırsatı verdi. Toplumla, sokaklarla temas kurma imkânı böylece bir sınıfsal güç pratiğine dönüştü. Bugünün yönetici seçkinleri, geçmişte horlanan, ezilen sınıfların içinden çıktı. Hemen hepsinin geçmişinde bir sınıf atlama hikâyesi olan seçkinler bugün iktidardalar. Çoğunluğun iktidarı, değerleri küçümsenerek ve aşağılanarak geçmişte engellendi. Şimdi yeni seçkinler ortak paydayı bireysel özgürlük alanlarının, alkol gibi sembollerde arıyorlar. Marks, tarihin sınıf mücadelelerinden ibaret olduğunu söylerken yanılmıştı. Bugünün Türkiye manzarası, bu yanılgının kanıtlarından biri. Türkiye, sınıfların yanlış yerlerde durduğu bir değişim yaşıyor. Değişimi getirecek olan güç sınıf çatışmaları değil, statü arayışları. Bu statü arayışının karşılığını bulması için çok uzun bir zamana ihtiyaç var.