ABD Merkez Bankası’nın (FED) parasal sıkılaştırma takvimi yaklaştıkça global piyasalar hop oturup, hop kalkıyor. Amerika’dan ekonomik veriler olumsuz gelirse, para piyasalarında iyimserlik artıyor. Veriler olumlu gelirse tedirginlik baş gösteriyor.FED, 22 Mayıs 2013 tarihindeki Açık Piyasa İşlemleri Komitesi (FOCM) toplantısında halen aylık 85 milyar dolarlık tahvil geri alımlarında eylülden itibaren kesintiye gideceğini ve 2014 yılı ortalarında da sonlandıracağını açıkladı. O günden sonra gelişmekte olan ülkelerde, yabancı yatırımcı yerel para birimi cinsinden yatırımlarını satıp yerine dolar alıp, söz konusu ülkelerden çıkmaya başladı. Bunun üzerine gelişmekte olan ülkelerde doların fiyatı yükselmeye başladı. Son üç ayda Hindistan, Endonezya, Meksika, Rusya, Brezilya ve Güney Afrika para birimleri dolar karşısında yüzde 12 ila yüzde 22 oranında değer kaybetti. TL ise yüzde 11 geriledi. Yılbaşından mayıs ayına kadarki süreçte dolar 1,770-1,850 TL aralığında işlem gördü. Hazirandan beri Türkiye’de de yabancı yatırımcıların tahvil ve hisse senedi satarak dolara yönelmeleriyle geçen hafta dolar 2,000 TL’nin üzerinde yeni tarihî zirvelerine ulaştı. Ancak, dolar yükselirken halk dolar almadığı gibi, ihtiyaç karşılığı veya kâr amaçlı dolar veya Euro satıyor. Doların TL karşısındaki yükselişini geçen haftaki ‘Dolar üzerinden restleşme’ başlıklı köşe yazımda işlemiştim. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’nın salı günü televizyonlardan canlı yayınlanan konuşması söz konusu restleşmeye adeta cevap niteliğinde oldu. Başçı analistlere, “Faiz artırım beklentisine girmeyin ama sabit faiz beklentisine girin.” derken, reel sektöre “Şu anda döviz pozisyonlarını kapatmak için yanlış zaman, bekleyin.” önerisinde bulundu. Başçı özetle, “Dövizdeki yükseliş geçicidir. Yıl sonunda dolar 1,9200 liraya inerse şaşmayın.” dedi. Başçı alışılmışın dışında bir üslupla “Dövize müdahale ile liranın değerini aslanlar gibi koruyacağız!” dedi. Ayrıca, eylül ayı geçtikten sonra piyasaların sakinleşeceğini de belirtti. Bu açıklamalar finans çevrelerinde ve para piyasalarında çok yadırgandı. Döviz fiyatı ve gösterge tahvil faizleri yükselmeye ve Borsa İstanbul (BIST) endeksi hızla gerilemeye başladı. Piyasa oyuncuları haftalık repo faizinin (politika faizi) 50 baz puan artırılmasındaki ısrarcı tutumunu sergilemeye devam etti. Döviz ve yatırım araçlarındaki fiyat hareketlerinde ay sonu açık pozisyon kapatma işlemlerinin büyük payı oldu. Nitekim söz konusu pozisyonlar kapatıldıktan sonra perşembe günü Euro/dolar 1,3380’lerden, 1,3222’lere gerilemesine rağmen, dolar 2,0620 liradan 2,0290 liraya, Euro 2,7520 liradan 2,6980 liraya gerilerken, gösterge tahvil faizi de yüzde 10,52’den 9,48’e indi. Hafta sonundaki bu fiyatlar Merkez Bankası’nı haklı çıkaracak gibi görünüyor. Merkez Bankası’nın elinde geniş veri seti olduğu gibi küresel piyasaları çok yakından izlediği finans çevrelerince biliniyor. Finans çevrelerindeki ekonomistlerin eleştirdiği konuları Merkez Bankası’nın görmemesi veya bilmemesi imkânsız. Ayrıca, geçen hafta sonunda FED’in düzenlediği Jackson Hole toplantısında gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankası başkanları bir araya geldi. Erdem Başçı da bu toplantıdaydı. Buradaki görüşmelerde gelişmekte olan ülkelerden para çıkışına ilişkin nasıl bir tavır alınacağına ilişkin yeni plan ve programlardan söz edilmiş olabilir. Başçı da ayağının tozuyla piyasalardaki oynaklığı önlemek adına bundan sonra uygulayacakları para politikası konusunda yol haritasını geçen haftaki açıklamasında piyasalara duyurmuş oldu. Demek ki Merkez Bankası’nın da bir bildiği var.
ABD Merkez Bankası’nın (FED) parasal sıkılaştırma takvimi yaklaştıkça global piyasalar hop oturup, hop kalkıyor. Amerika’dan ekonomik veriler olumsuz gelirse, para piyasalarında iyimserlik artıyor. Veriler olumlu gelirse tedirginlik baş gösteriyor.FED, 22 Mayıs 2013 tarihindeki Açık Piyasa İşlemleri Komitesi (FOCM) toplantısında halen aylık 85 milyar dolarlık tahvil geri alımlarında eylülden itibaren kesintiye gideceğini ve 2014 yılı ortalarında da sonlandıracağını açıkladı. O günden sonra gelişmekte olan ülkelerde, yabancı yatırımcı yerel para birimi cinsinden yatırımlarını satıp yerine dolar alıp, söz konusu ülkelerden çıkmaya başladı. Bunun üzerine gelişmekte olan ülkelerde doların fiyatı yükselmeye başladı. Son üç ayda Hindistan, Endonezya, Meksika, Rusya, Brezilya ve Güney Afrika para birimleri dolar karşısında yüzde 12 ila yüzde 22 oranında değer kaybetti. TL ise yüzde 11 geriledi. Yılbaşından mayıs ayına kadarki süreçte dolar 1,770-1,850 TL aralığında işlem gördü. Hazirandan beri Türkiye’de de yabancı yatırımcıların tahvil ve hisse senedi satarak dolara yönelmeleriyle geçen hafta dolar 2,000 TL’nin üzerinde yeni tarihî zirvelerine ulaştı. Ancak, dolar yükselirken halk dolar almadığı gibi, ihtiyaç karşılığı veya kâr amaçlı dolar veya Euro satıyor. Doların TL karşısındaki yükselişini geçen haftaki ‘Dolar üzerinden restleşme’ başlıklı köşe yazımda işlemiştim. Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’nın salı günü televizyonlardan canlı yayınlanan konuşması söz konusu restleşmeye adeta cevap niteliğinde oldu. Başçı analistlere, “Faiz artırım beklentisine girmeyin ama sabit faiz beklentisine girin.” derken, reel sektöre “Şu anda döviz pozisyonlarını kapatmak için yanlış zaman, bekleyin.” önerisinde bulundu. Başçı özetle, “Dövizdeki yükseliş geçicidir. Yıl sonunda dolar 1,9200 liraya inerse şaşmayın.” dedi. Başçı alışılmışın dışında bir üslupla “Dövize müdahale ile liranın değerini aslanlar gibi koruyacağız!” dedi. Ayrıca, eylül ayı geçtikten sonra piyasaların sakinleşeceğini de belirtti. Bu açıklamalar finans çevrelerinde ve para piyasalarında çok yadırgandı. Döviz fiyatı ve gösterge tahvil faizleri yükselmeye ve Borsa İstanbul (BIST) endeksi hızla gerilemeye başladı. Piyasa oyuncuları haftalık repo faizinin (politika faizi) 50 baz puan artırılmasındaki ısrarcı tutumunu sergilemeye devam etti. Döviz ve yatırım araçlarındaki fiyat hareketlerinde ay sonu açık pozisyon kapatma işlemlerinin büyük payı oldu. Nitekim söz konusu pozisyonlar kapatıldıktan sonra perşembe günü Euro/dolar 1,3380’lerden, 1,3222’lere gerilemesine rağmen, dolar 2,0620 liradan 2,0290 liraya, Euro 2,7520 liradan 2,6980 liraya gerilerken, gösterge tahvil faizi de yüzde 10,52’den 9,48’e indi. Hafta sonundaki bu fiyatlar Merkez Bankası’nı haklı çıkaracak gibi görünüyor. Merkez Bankası’nın elinde geniş veri seti olduğu gibi küresel piyasaları çok yakından izlediği finans çevrelerince biliniyor. Finans çevrelerindeki ekonomistlerin eleştirdiği konuları Merkez Bankası’nın görmemesi veya bilmemesi imkânsız. Ayrıca, geçen hafta sonunda FED’in düzenlediği Jackson Hole toplantısında gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankası başkanları bir araya geldi. Erdem Başçı da bu toplantıdaydı. Buradaki görüşmelerde gelişmekte olan ülkelerden para çıkışına ilişkin nasıl bir tavır alınacağına ilişkin yeni plan ve programlardan söz edilmiş olabilir. Başçı da ayağının tozuyla piyasalardaki oynaklığı önlemek adına bundan sonra uygulayacakları para politikası konusunda yol haritasını geçen haftaki açıklamasında piyasalara duyurmuş oldu. Demek ki Merkez Bankası’nın da bir bildiği var.