Türkiye ekonomisinin yılın ilk dört ayında yükselen trendi, mayıs ayında kredi derecelendirme kuruluşlarından art arda gelen not artırımlarıyla büyük ivme kazandı. Avrupa ekonomileri hâlâ finansal krizin etkilerinden kurtulmaya çalışırken, yakınındaki Avrupa Birliği üyeliği için kapıda bekletilen Türkiye’nin, ekonomik görünümündeki göz kamaştırıcı büyüme, dış muhaliflerini rahatsız etti. Nükleer santral de dahil enerji çeşitlendirmesi konusunda Türkiye’deki yerli müteşebbislerin, yabancı ortaklıklarla yeni yatırımlara yönelmesi, dünya şehri İstanbul’da üçüncü havaalanı, üçüncü boğaz köprüsü, Kanal İstanbul gibi mega projelere imza atılmasıyla yabancı portföy yatırımcıları ve içerdeki ortaklarının iştahı kabardı. Yılın başında Hazine tahvil faizleri yüzde 6,50’ler düzeyindeyken, mayıs ayı sonlarında yüzde 4,60’lar seviyesine geriledi. Dolayısıyla yatırımcısına yüzde 45 para kazandırdı. Bu parayı, reel sektörde kazanmak mümkün değil, diğer taraftan yabancı yatırımcı ağırlıklı olan Borsa İstanbul (BIST)-100 endeksi yılbaşındaki 79 bin 250 puandan, mayıs ortalarına kadar 93 bin puana yükseldi. Bu süreçte para piyasalarında sürekli, Türkiye’nin kredi notu artışı beklentisi fiyatlandı. Mayıs ayında bu beklentinin gerçekleşmesiyle kısa vadeli beklentisizlik ortamında yabancı yatırımcı ve yerli ortakları birlikte hareket ederek, tahvil ve hisse senedi piyasalarında aşırı iyimserlik pompalayıp, yeni alıcılar geldikçe yüksek fiyattan hisse senedi ve düşen faizlerden tahvil satarak kârlarını realize ettiler. Global finansal krizin etkilerinin gelişmiş ve bazı gelişen ülke ekonomilerinde sürmesi nedeniyle portföy yatırımı yapılabilecek ülke sayısı oldukça sınırlı ve Türkiye gibi güvenli değil. Yabancı portföy yatırımcısı bu nedenle Türkiye’den ayrılmak istemedi. Ancak söz konusu piyasa oyuncuları sattıklarını yerine almak için Borsa’da fiyatların düşmesi, tahvilde faizlerin yükselmesi gerekiyordu. Para piyasalarının görünümünü kötü gösterecek bir senaryo lazımdı. Bu konularda deneyimli olan uluslararası piyasa oyuncuları, bu kez de Taksim Gezi Parkı ağaçlarının kesilmesine karşı olan gençleri tetikleyerek, hazırladıkları planı gerçekleştirdiler. Taksim’de kamu ve özel sektör mallarını kırıp dökerek, yakıp yıkarak, Türkiye’nin Ortadoğu’nun istikrarsız bir ülkesi gibi gösterilmesini sağladılar. BIST’te yüzde 10’lara varan düşüşte, korkarak satan yatırımcılardan yüzde 10, yüzde 20 aşağısından hisse senedi alanlar da onlar oldu. Aynı oyuncular tahvil piyasasından da faizleri yüzde 7’lere yükselen tahvil aldılar. Bir haftalık süreçte yüzde 2,4 faiz getirisi sağladılar. Kısa süredeki faiz oynaklığının getirisi yaklaşık yüzde 50 kâr oldu. Söz konusu piyasa oyuncuları yüksek kazanç elde ederken, uygulanan plandan habersiz yatırımcılar çok büyük para kaybetti. Böylece, gençler çevreyi korumaya çalışırken, birileri de Türkiye’yi sömürdü. Günümüzde negatif reel faiz getirisi olan bir ortamda bir haftada tahvil yatırımından yüzde 50 kâr sağlamak ancak bu tür operasyonlarla mümkün olabilir. Bu açıdan değerlendirildiğinde faiz lobisi yok demek, para piyasalarını yakından tanımamak anlamına gelir. “Faizlerin yükselmesi bankaların zararına olur. Borsa’da hisse senetlerinin yüzde 65’i yabancının portföyünde, endeks gerileyince onlar zarar etti.” şeklindeki yaklaşımlar, iyi niyetli yatırımcıların içine gizlenen profesyonelleri görmemek veya desteklemek anlamına gelir. Benzer filmler daha öncelerde de çok görüldü. Her defasında aktörler aynı, senaryolar farklı oluyor. Son birkaç yıldır Avrupa’nın kamu borcu yüksek ülkelerinin tahvil satış ihalelerinde de aynı aktörler benzer oyunlar oynadılar. Faiz lobisi var mı, sorusunun cevabı: “Onlar kendilerini iyi bilir.”
Türkiye ekonomisinin yılın ilk dört ayında yükselen trendi, mayıs ayında kredi derecelendirme kuruluşlarından art arda gelen not artırımlarıyla büyük ivme kazandı. Avrupa ekonomileri hâlâ finansal krizin etkilerinden kurtulmaya çalışırken, yakınındaki Avrupa Birliği üyeliği için kapıda bekletilen Türkiye’nin, ekonomik görünümündeki göz kamaştırıcı büyüme, dış muhaliflerini rahatsız etti. Nükleer santral de dahil enerji çeşitlendirmesi konusunda Türkiye’deki yerli müteşebbislerin, yabancı ortaklıklarla yeni yatırımlara yönelmesi, dünya şehri İstanbul’da üçüncü havaalanı, üçüncü boğaz köprüsü, Kanal İstanbul gibi mega projelere imza atılmasıyla yabancı portföy yatırımcıları ve içerdeki ortaklarının iştahı kabardı. Yılın başında Hazine tahvil faizleri yüzde 6,50’ler düzeyindeyken, mayıs ayı sonlarında yüzde 4,60’lar seviyesine geriledi. Dolayısıyla yatırımcısına yüzde 45 para kazandırdı. Bu parayı, reel sektörde kazanmak mümkün değil, diğer taraftan yabancı yatırımcı ağırlıklı olan Borsa İstanbul (BIST)-100 endeksi yılbaşındaki 79 bin 250 puandan, mayıs ortalarına kadar 93 bin puana yükseldi. Bu süreçte para piyasalarında sürekli, Türkiye’nin kredi notu artışı beklentisi fiyatlandı. Mayıs ayında bu beklentinin gerçekleşmesiyle kısa vadeli beklentisizlik ortamında yabancı yatırımcı ve yerli ortakları birlikte hareket ederek, tahvil ve hisse senedi piyasalarında aşırı iyimserlik pompalayıp, yeni alıcılar geldikçe yüksek fiyattan hisse senedi ve düşen faizlerden tahvil satarak kârlarını realize ettiler. Global finansal krizin etkilerinin gelişmiş ve bazı gelişen ülke ekonomilerinde sürmesi nedeniyle portföy yatırımı yapılabilecek ülke sayısı oldukça sınırlı ve Türkiye gibi güvenli değil. Yabancı portföy yatırımcısı bu nedenle Türkiye’den ayrılmak istemedi. Ancak söz konusu piyasa oyuncuları sattıklarını yerine almak için Borsa’da fiyatların düşmesi, tahvilde faizlerin yükselmesi gerekiyordu. Para piyasalarının görünümünü kötü gösterecek bir senaryo lazımdı. Bu konularda deneyimli olan uluslararası piyasa oyuncuları, bu kez de Taksim Gezi Parkı ağaçlarının kesilmesine karşı olan gençleri tetikleyerek, hazırladıkları planı gerçekleştirdiler. Taksim’de kamu ve özel sektör mallarını kırıp dökerek, yakıp yıkarak, Türkiye’nin Ortadoğu’nun istikrarsız bir ülkesi gibi gösterilmesini sağladılar. BIST’te yüzde 10’lara varan düşüşte, korkarak satan yatırımcılardan yüzde 10, yüzde 20 aşağısından hisse senedi alanlar da onlar oldu. Aynı oyuncular tahvil piyasasından da faizleri yüzde 7’lere yükselen tahvil aldılar. Bir haftalık süreçte yüzde 2,4 faiz getirisi sağladılar. Kısa süredeki faiz oynaklığının getirisi yaklaşık yüzde 50 kâr oldu. Söz konusu piyasa oyuncuları yüksek kazanç elde ederken, uygulanan plandan habersiz yatırımcılar çok büyük para kaybetti. Böylece, gençler çevreyi korumaya çalışırken, birileri de Türkiye’yi sömürdü. Günümüzde negatif reel faiz getirisi olan bir ortamda bir haftada tahvil yatırımından yüzde 50 kâr sağlamak ancak bu tür operasyonlarla mümkün olabilir. Bu açıdan değerlendirildiğinde faiz lobisi yok demek, para piyasalarını yakından tanımamak anlamına gelir. “Faizlerin yükselmesi bankaların zararına olur. Borsa’da hisse senetlerinin yüzde 65’i yabancının portföyünde, endeks gerileyince onlar zarar etti.” şeklindeki yaklaşımlar, iyi niyetli yatırımcıların içine gizlenen profesyonelleri görmemek veya desteklemek anlamına gelir. Benzer filmler daha öncelerde de çok görüldü. Her defasında aktörler aynı, senaryolar farklı oluyor. Son birkaç yıldır Avrupa’nın kamu borcu yüksek ülkelerinin tahvil satış ihalelerinde de aynı aktörler benzer oyunlar oynadılar. Faiz lobisi var mı, sorusunun cevabı: “Onlar kendilerini iyi bilir.”