Ünlü bir zincirin kahvelerini seven biri bu zincirin bir dükkanının 100 metre yakınına geldiğinde cep telefonuna en sevdiği kahveyi %20 ucuza alabileceği mesajı geliyor.Büyük bir telekomünikasyon şirketi cep telefonunu çok kullanan müşterilerinin en çok kimlerle konuştuklarına bakıp aynı anda hepsine önemli avantajlar sunarak başka bir şirketin promosyonuna kapılıp şirket değiştirmelerini engelliyor. ABD profesyonel basketbol kulüplerinden biri devre arasında hep dondurma yediğini tespit ettiği seyircisine sezon başında biletin yanında bir dondurma bedava teklifi gönderiyor. Ünlü bir internet kitapçısının satışlarının %30’u seçilen kitabın yanında hangi kitabın da beğenilebileceği tavsiyesi ile gerçekleşiyor. Büyük bir süpermarket zinciri ayda 100 $’dan fazla alışveriş yapan ama 6 ay markete uğramamış olan müşterilerine indirim kuponu gönderiyor, bu teklifi ayrıca müşterinin bankasının on-line aylık hesap bildirim dekontlarının altına koyuyor, müşteri bu kutucuğu işaretleyip kabul ederse alışverişi yaptığında indirim otomatik olarak banka hesabına geçiliyor. Bir başka süpermarket zinciri, farklı mahallerde farklı etnik grupların internetteki alışveriş sepetlerini analiz ederek hangi malların birlikte alındığını tespit ediyor ve her kesime farklı fiyat politikası belirleyip satışlarını artırabiliyor. Birleşmiş Milletler “Global Pulse” projesi sayesinde afet yardımlarını çok daha verimli şekilde yapıyor. Örneğin, 2 yıl önceki Haiti depreminde yaptıkları gibi, havadan helikopterlerle ilaç ve gıda paketlerini gelişigüzel göndermek yerine o bölgedeki binlerce insanın kayıtlı cep telefonları sinyallerini takip ederek sahiplerinin nerelerde sıkışmış olduklarını ya da nereye doğru gitmeye çalıştıklarını görüp yardımları oraya yönlendirebiliyorlar. Bu proje ile sadece sinyaller değil kullanım sıklığı ve faturaların nasıl ödendiği gibi bilgilere de bakılıyor ve toplu şekilde olağan dışı gelişmeler görüldüğünde sosyal sıkıntılar olabileceği düşünülerek o bölge incelemeye alınıyor. Bir sigorta şirketi sürücülerin temel özelliklerinin çok ötesine geçip araba kullanım şekillerini analiz ederek sürücüye özel sigorta poliçeleri düzenliyor. Farklı bölgelerdeki toprak çeşitleri, iklim ve hasat bilgileri analiz edilerek çiftçilerin sigorta ihtiyaçları daha doğru belirleniyor ve gereksiz korumalara prim ödemeleri engelleniyor. Böylece sigorta kullanımı yaygınlaşıyor. Bir şirket çalışanlarına ve ailelerine yaptırdığı özel sigortanın nasıl kullanıldığını analiz ederek daha doğru sigorta poliçeleri pazarlığı yapabiliyor. Böylece çalışan memnuniyetine zarar vermeden maliyetlerini azaltabiliyor. Çağrı merkezi ya da fast-food şirketleri gibi emek yoğun sektörlerdeki milyonlarca çalışan analiz edilerek en başarılı ve kalıcı olanların ortak özellikleri belirlenip eleman seçimi yapılabiliyor. Örneğin, yakın oturmanın iletişim gücünden çok daha etkili olduğu ya da geçmişinde adli suç işlemiş olanların en başarılı çalışan olma olasılığının yeni suç işleme ihtimalinin çok üzerinde olduğu görülebiliyor. Hükümetler, vergi mükelleflerinin ve sağlık sigortası kullanıcılarının taleplerini analiz ederek hilekârlıkları azaltabiliyor ya da vergi muafiyetlerini ve sağlık teşviklerini en doğru nasıl vermesi gerektiğini belirleyebiliyor. Büyük bir otomobil üreticisi, internette milyonlarca otomobil kullanıcısının yorumlarını analiz ederek yeni modellerindeki temel aksamların nasıl olması gerektiğini belirliyor, bunları bölgelere, ülkelere özel hale getirebiliyor ve gereksiz aksam maliyetlerinden kurtulabiliyor (ve bu analizleri çok hızlı ve sürekli yapabiliyor). Bunlar nasıl mümkün oluyor?Bugün dünyada %20’si internete ulaşabilen 6 milyar kayıtlı cep telefonu var. Meksika, Filipinler ve Güney Afrika’da cep telefonları nüfusun tamamına ulaşabilirken Uganda’da oran %85. İnsanlar Facebook, Twitter gibi sosyal medya kanalları üzerinden politik ve sosyal özelliklerini ve tercihlerini serbestçe paylaşıyorlar. E-mail, video, anketler, kısa yorumlar, kredi kartı alışveriş bilgileri, radyo frekansları gibi çok çeşitli kaynaklardan günde yığınla (2500 katrilyon byte) veri geliyor. Teknoloji şirketi Oracle’a göre, 2020 yılında veri akışı 45 kat artacak. Facebook 1,1 milyar aylık aktif, 665 milyon günlük aktif kullanıcısı olduğunu, Twitter günde 400 milyon mesaj atıldığını, Youtube dakikada 24 saatlik video yüklendiğini, Wal Mart günde 1 milyon müşteri işlemi yaptığını iddia ediyor. Analistler, 50 twit attıktan sonra bir kişinin karakteristik özellikleri hakkında bir sonuca ulaşılabildiğini söylüyorlar. Ve bu veri yığınını depolamak ve işe yarar hale getirmek çok daha kolay ve ucuz. 20 yıl önce büyük bir buzdolabı boyutundaki makinede saklanabilen verinin 60-70 katı bugün bir cep telefonuna sığabiliyor. Bir birim (gigabyte) verinin stoklama maliyeti 1000 $’dan 5-6 cent’e düşmüş durumda. Çok daha önemlisi artık bunları alıp düzenleyebilecek ve örneğin 100 milyonlarca kişinin özelliklerini birkaç dakikada inceleyerek istatistiki ilişkileri ortaya çıkartabilecek programlar var. Bu imkanlara ulaşmak da kolaylaştı. Artık biner kişi maliyetlerle 260 $’a kanserli hastaların, 85 $’a yeni çocuk sahibi olanların, 3 $’a film tercihlerinin, 2,1 $’a araba almak isteyenlerin, 1,85 $’a TV’lerin nasıl izlendiğinin, 1,35 $’a geçmiş alışveriş bilgilerinin ve sadece 0,50 $’a adres, yaş, cinsiyet gibi temel kişisel bilgilerin (ve elbette bunlardan çok daha fazlasının) alınması mümkün. Alan da kazanıyor ki bu fiyatlar ödeniyor.
Ünlü bir zincirin kahvelerini seven biri bu zincirin bir dükkanının 100 metre yakınına geldiğinde cep telefonuna en sevdiği kahveyi %20 ucuza alabileceği mesajı geliyor.Büyük bir telekomünikasyon şirketi cep telefonunu çok kullanan müşterilerinin en çok kimlerle konuştuklarına bakıp aynı anda hepsine önemli avantajlar sunarak başka bir şirketin promosyonuna kapılıp şirket değiştirmelerini engelliyor. ABD profesyonel basketbol kulüplerinden biri devre arasında hep dondurma yediğini tespit ettiği seyircisine sezon başında biletin yanında bir dondurma bedava teklifi gönderiyor. Ünlü bir internet kitapçısının satışlarının %30’u seçilen kitabın yanında hangi kitabın da beğenilebileceği tavsiyesi ile gerçekleşiyor. Büyük bir süpermarket zinciri ayda 100 $’dan fazla alışveriş yapan ama 6 ay markete uğramamış olan müşterilerine indirim kuponu gönderiyor, bu teklifi ayrıca müşterinin bankasının on-line aylık hesap bildirim dekontlarının altına koyuyor, müşteri bu kutucuğu işaretleyip kabul ederse alışverişi yaptığında indirim otomatik olarak banka hesabına geçiliyor. Bir başka süpermarket zinciri, farklı mahallerde farklı etnik grupların internetteki alışveriş sepetlerini analiz ederek hangi malların birlikte alındığını tespit ediyor ve her kesime farklı fiyat politikası belirleyip satışlarını artırabiliyor. Birleşmiş Milletler “Global Pulse” projesi sayesinde afet yardımlarını çok daha verimli şekilde yapıyor. Örneğin, 2 yıl önceki Haiti depreminde yaptıkları gibi, havadan helikopterlerle ilaç ve gıda paketlerini gelişigüzel göndermek yerine o bölgedeki binlerce insanın kayıtlı cep telefonları sinyallerini takip ederek sahiplerinin nerelerde sıkışmış olduklarını ya da nereye doğru gitmeye çalıştıklarını görüp yardımları oraya yönlendirebiliyorlar. Bu proje ile sadece sinyaller değil kullanım sıklığı ve faturaların nasıl ödendiği gibi bilgilere de bakılıyor ve toplu şekilde olağan dışı gelişmeler görüldüğünde sosyal sıkıntılar olabileceği düşünülerek o bölge incelemeye alınıyor. Bir sigorta şirketi sürücülerin temel özelliklerinin çok ötesine geçip araba kullanım şekillerini analiz ederek sürücüye özel sigorta poliçeleri düzenliyor. Farklı bölgelerdeki toprak çeşitleri, iklim ve hasat bilgileri analiz edilerek çiftçilerin sigorta ihtiyaçları daha doğru belirleniyor ve gereksiz korumalara prim ödemeleri engelleniyor. Böylece sigorta kullanımı yaygınlaşıyor. Bir şirket çalışanlarına ve ailelerine yaptırdığı özel sigortanın nasıl kullanıldığını analiz ederek daha doğru sigorta poliçeleri pazarlığı yapabiliyor. Böylece çalışan memnuniyetine zarar vermeden maliyetlerini azaltabiliyor. Çağrı merkezi ya da fast-food şirketleri gibi emek yoğun sektörlerdeki milyonlarca çalışan analiz edilerek en başarılı ve kalıcı olanların ortak özellikleri belirlenip eleman seçimi yapılabiliyor. Örneğin, yakın oturmanın iletişim gücünden çok daha etkili olduğu ya da geçmişinde adli suç işlemiş olanların en başarılı çalışan olma olasılığının yeni suç işleme ihtimalinin çok üzerinde olduğu görülebiliyor. Hükümetler, vergi mükelleflerinin ve sağlık sigortası kullanıcılarının taleplerini analiz ederek hilekârlıkları azaltabiliyor ya da vergi muafiyetlerini ve sağlık teşviklerini en doğru nasıl vermesi gerektiğini belirleyebiliyor. Büyük bir otomobil üreticisi, internette milyonlarca otomobil kullanıcısının yorumlarını analiz ederek yeni modellerindeki temel aksamların nasıl olması gerektiğini belirliyor, bunları bölgelere, ülkelere özel hale getirebiliyor ve gereksiz aksam maliyetlerinden kurtulabiliyor (ve bu analizleri çok hızlı ve sürekli yapabiliyor). Bunlar nasıl mümkün oluyor?Bugün dünyada %20’si internete ulaşabilen 6 milyar kayıtlı cep telefonu var. Meksika, Filipinler ve Güney Afrika’da cep telefonları nüfusun tamamına ulaşabilirken Uganda’da oran %85. İnsanlar Facebook, Twitter gibi sosyal medya kanalları üzerinden politik ve sosyal özelliklerini ve tercihlerini serbestçe paylaşıyorlar. E-mail, video, anketler, kısa yorumlar, kredi kartı alışveriş bilgileri, radyo frekansları gibi çok çeşitli kaynaklardan günde yığınla (2500 katrilyon byte) veri geliyor. Teknoloji şirketi Oracle’a göre, 2020 yılında veri akışı 45 kat artacak. Facebook 1,1 milyar aylık aktif, 665 milyon günlük aktif kullanıcısı olduğunu, Twitter günde 400 milyon mesaj atıldığını, Youtube dakikada 24 saatlik video yüklendiğini, Wal Mart günde 1 milyon müşteri işlemi yaptığını iddia ediyor. Analistler, 50 twit attıktan sonra bir kişinin karakteristik özellikleri hakkında bir sonuca ulaşılabildiğini söylüyorlar. Ve bu veri yığınını depolamak ve işe yarar hale getirmek çok daha kolay ve ucuz. 20 yıl önce büyük bir buzdolabı boyutundaki makinede saklanabilen verinin 60-70 katı bugün bir cep telefonuna sığabiliyor. Bir birim (gigabyte) verinin stoklama maliyeti 1000 $’dan 5-6 cent’e düşmüş durumda. Çok daha önemlisi artık bunları alıp düzenleyebilecek ve örneğin 100 milyonlarca kişinin özelliklerini birkaç dakikada inceleyerek istatistiki ilişkileri ortaya çıkartabilecek programlar var. Bu imkanlara ulaşmak da kolaylaştı. Artık biner kişi maliyetlerle 260 $’a kanserli hastaların, 85 $’a yeni çocuk sahibi olanların, 3 $’a film tercihlerinin, 2,1 $’a araba almak isteyenlerin, 1,85 $’a TV’lerin nasıl izlendiğinin, 1,35 $’a geçmiş alışveriş bilgilerinin ve sadece 0,50 $’a adres, yaş, cinsiyet gibi temel kişisel bilgilerin (ve elbette bunlardan çok daha fazlasının) alınması mümkün. Alan da kazanıyor ki bu fiyatlar ödeniyor.