Genel olarak biraz sakin olmaya ihtiyacımız var. Siyasî yorumlarda çok katı ve öfkeli bir üslup kullanıyoruz. Böyle olunca da olumlu düşünce imkanları değerlendirilemez hale geliyor. Yine aynı hususu hatırlatacağım, “sakin olalım, mutedil olalım” derken yumuşayıp gevşeyelim rehavete kapılalım demek istemiyorum.Biz müessiriyeti (etkinlik olmuyor) yanlış anlıyoruz. Boksta bile sakin ve mutedil olan kazanır. Öfkeyle ve düşünmeden saldıran; açık verir, gerekli tedbir duruşundan uzak kalır ve yumruğu yer. Sâkinlik ve itidal, pasivitenin değil, dengeli aktivitenin kavramlarıdır. Sinirlendikçe zaafa düşersiniz; çünkü nefsâniyet ayaklanır ve basireti perdeler.Bazı mücadelelerde karşı tarafı sinirlendirmek, karşı tarafı zaafa uğratma taktiği olarak kullanılır. Özellikle sporda ve polemiklerde ustalar bu taktiği çok kullanılır.Değerli bir İslamcı kalem, İlahiyat’tan felsefenin kaldırılmasını cesurca eleştiriyor, fakat bunun “aptallık...” falan olduğunu söylüyor. O sıfatları kullanmasaydı daha etkili olurdu. Felsefe muhataralı bir alandır; altyapın yeterli değilse, olumsuz etkilenebilirsin. Ama bilmeden olmaz; tam tersine iyi bilmek gerekir. Bizim birçok düşünürümüzün Batı felsefesinden olumsuz etkilendiği de bir vakıadır. Hatta “İslamcı” bilinenlerin çoğu Batı’da felsefe okuduktan sonra ideolojik katılığa ve darlığa düşmüşlerdir, üstelik oradan aldıkları bu negatif özelliklerle Batı düşmanlığı yapmışlardır. İyi öğrenselerdi, süzebilselerdi böyle olmazdı. Olumsuz etkilenmeleri önlemenin çaresi; hiç ilgilenmemek değil, iyi öğrenmektir, onun bazı değerli malzemelerini, seçerek tasarrufuna almaktır. Evet, Batı felsefesinden olumsuz etkilenip yara bere alan çok sayıda önemli isim de vardır. Bunları da zamanında yazdım. Lakin bunun da çaresi yine hiç ilgilenmemek değildir.Bugün öyle bir noktadayız ki; İslam’ı bilmeyen Batı’yı iyi öğrenemez, Batı’yı bilmeyen de İslam üzerinde iyi düşünemez. Gelişen sosyal tarihî şartlar böyle bir durumu ortaya çıkarmıştır. Batı’yı bilmeyen dünyayı bilemez, dünyayı bilmeyen ahval-i zamanı bilemez, ahval-i zamanı bilmeyen tevhidî yorumları derinlemesine yapamaz. Yarım yamalak bilgilerle ortaya çıkıp, “biz o işleri de biliriz” edasıyla gereksiz yere Aristo’dan Platon’dan söz edenlere ben de öteden beri kızarım. Fakat bu başka bir bahis, bu hal bir başka hal. O kadar ki felsefeyi yasaklamak matematiği yasaklamaya bir yönüyle çok benzer. Felsefeyi bilmeyen demokrasi hakkında, sol-sağ meselelerinde, mukayeseli tarih konularında söz söyleyebilir mi? Tam tersine ben İslam’ı da felsefeyi de iyi bilen mütefekkir alimlerin kelam alanında Batı’ya da çevrilebilecek yeni eserler yazması gerektiği görüşündeyim. Batı’nın da dünyanın da buna ihtiyacı var. Ayrı dünyalarda yaşıyor gibi davranmanın doğurduğu çok ciddi meseleler var ve siyaset onları çözemez.Adam panteizmi savunuyor, buna rağmen neyi savunduğunun farkında değil. İşin orijinal kaynağındaki sapmanın hikâyesini bilmiyor. Daha ötesine gideyim; solun Proudhon’unu, Sismondi’sini, Marks’ını da bilmek lazım. Bilmezsen fikren nasıl eleyip mücadele edeceksin? Bizim Aristo’dan, Batı’nın Gazali’den etkilenmişliği var; bundan haberdar olmayacak mısın? İmam-ı Rabbani hakkında (bir açıdan) en ilginç cümleleri ben Hilmi Ziya Ülken’in bir felsefe kitabında okudum. Bunları da defalarca yazdım.... Daldan dala geçiyorum, ama aynı kökün dallarında. Kök mesele; itidal metodudur, terkip kafasıdır, tefekkür şuurudur. Bu mesele halledilmedikçe yüzeysel siyaset gayri samimi ve gayri ciddi bir iş olmaktan kurtulamaz. Akıntıya kapılmayalım.
Genel olarak biraz sakin olmaya ihtiyacımız var. Siyasî yorumlarda çok katı ve öfkeli bir üslup kullanıyoruz. Böyle olunca da olumlu düşünce imkanları değerlendirilemez hale geliyor. Yine aynı hususu hatırlatacağım, “sakin olalım, mutedil olalım” derken yumuşayıp gevşeyelim rehavete kapılalım demek istemiyorum.Biz müessiriyeti (etkinlik olmuyor) yanlış anlıyoruz. Boksta bile sakin ve mutedil olan kazanır. Öfkeyle ve düşünmeden saldıran; açık verir, gerekli tedbir duruşundan uzak kalır ve yumruğu yer. Sâkinlik ve itidal, pasivitenin değil, dengeli aktivitenin kavramlarıdır. Sinirlendikçe zaafa düşersiniz; çünkü nefsâniyet ayaklanır ve basireti perdeler.Bazı mücadelelerde karşı tarafı sinirlendirmek, karşı tarafı zaafa uğratma taktiği olarak kullanılır. Özellikle sporda ve polemiklerde ustalar bu taktiği çok kullanılır.Değerli bir İslamcı kalem, İlahiyat’tan felsefenin kaldırılmasını cesurca eleştiriyor, fakat bunun “aptallık...” falan olduğunu söylüyor. O sıfatları kullanmasaydı daha etkili olurdu. Felsefe muhataralı bir alandır; altyapın yeterli değilse, olumsuz etkilenebilirsin. Ama bilmeden olmaz; tam tersine iyi bilmek gerekir. Bizim birçok düşünürümüzün Batı felsefesinden olumsuz etkilendiği de bir vakıadır. Hatta “İslamcı” bilinenlerin çoğu Batı’da felsefe okuduktan sonra ideolojik katılığa ve darlığa düşmüşlerdir, üstelik oradan aldıkları bu negatif özelliklerle Batı düşmanlığı yapmışlardır. İyi öğrenselerdi, süzebilselerdi böyle olmazdı. Olumsuz etkilenmeleri önlemenin çaresi; hiç ilgilenmemek değil, iyi öğrenmektir, onun bazı değerli malzemelerini, seçerek tasarrufuna almaktır. Evet, Batı felsefesinden olumsuz etkilenip yara bere alan çok sayıda önemli isim de vardır. Bunları da zamanında yazdım. Lakin bunun da çaresi yine hiç ilgilenmemek değildir.Bugün öyle bir noktadayız ki; İslam’ı bilmeyen Batı’yı iyi öğrenemez, Batı’yı bilmeyen de İslam üzerinde iyi düşünemez. Gelişen sosyal tarihî şartlar böyle bir durumu ortaya çıkarmıştır. Batı’yı bilmeyen dünyayı bilemez, dünyayı bilmeyen ahval-i zamanı bilemez, ahval-i zamanı bilmeyen tevhidî yorumları derinlemesine yapamaz. Yarım yamalak bilgilerle ortaya çıkıp, “biz o işleri de biliriz” edasıyla gereksiz yere Aristo’dan Platon’dan söz edenlere ben de öteden beri kızarım. Fakat bu başka bir bahis, bu hal bir başka hal. O kadar ki felsefeyi yasaklamak matematiği yasaklamaya bir yönüyle çok benzer. Felsefeyi bilmeyen demokrasi hakkında, sol-sağ meselelerinde, mukayeseli tarih konularında söz söyleyebilir mi? Tam tersine ben İslam’ı da felsefeyi de iyi bilen mütefekkir alimlerin kelam alanında Batı’ya da çevrilebilecek yeni eserler yazması gerektiği görüşündeyim. Batı’nın da dünyanın da buna ihtiyacı var. Ayrı dünyalarda yaşıyor gibi davranmanın doğurduğu çok ciddi meseleler var ve siyaset onları çözemez.Adam panteizmi savunuyor, buna rağmen neyi savunduğunun farkında değil. İşin orijinal kaynağındaki sapmanın hikâyesini bilmiyor. Daha ötesine gideyim; solun Proudhon’unu, Sismondi’sini, Marks’ını da bilmek lazım. Bilmezsen fikren nasıl eleyip mücadele edeceksin? Bizim Aristo’dan, Batı’nın Gazali’den etkilenmişliği var; bundan haberdar olmayacak mısın? İmam-ı Rabbani hakkında (bir açıdan) en ilginç cümleleri ben Hilmi Ziya Ülken’in bir felsefe kitabında okudum. Bunları da defalarca yazdım.... Daldan dala geçiyorum, ama aynı kökün dallarında. Kök mesele; itidal metodudur, terkip kafasıdır, tefekkür şuurudur. Bu mesele halledilmedikçe yüzeysel siyaset gayri samimi ve gayri ciddi bir iş olmaktan kurtulamaz. Akıntıya kapılmayalım.