Şiddetli imtihanlarla sarsılıyoruz. Düşmanın husumeti mi, dostun vefasızlığı mı, yoksa her ikisi birden mi bilemiyoruz. Ama neticede imtihanın şiddeti ortada. “Her işte hikmeti vardır; abes fiil işlemez Allah!” mantukunca muhakkak hikmetleri olan bir süreçten geçiyoruz.Ağızlardan dökülen iftiralar, birbiri ardına savrulan hakaretler, tehditler sinelerde biriken nefretin büyüklüğüne dair net fikirler veriyor. Yine de şu kesin ki, imtihan işin tabiatında var. Bize düşen, bu zelzelede sarsılmadan ayakta kalabilmek.Belâ, musibet ve bu tür imtihanlarda cüz’î bir kısım zararlar olsa bile, bunların netice itibarıyla faydaları da vardır. Bazen terbiye gayesiyle çocuğumuzun kulağını çekiyoruz. Ya da vücudumuzu kurtarmak için kangren olmuş bir parmağı kesmek icap edebiliyor ve icabında yılan zehirinden ilaç yapabiliyoruz. Çünkü, gelecek büyük fayda için az bir zarara katlanmak gerekiyor.Şahin, serçenin kabiliyetini geliştirir; hâlbuki onu korkutup tedirgin etmektedir. Asker için talim ve eğitimi de aynı şekilde değerlendirmek mümkündür. Ya ruhumuz; o da imtihan ve musibetlerle saflaşıp berraklaşarak, neticede Cennet’e ehil hâle gelmesin mi? Böyle bir netice, hiç de küçümsenecek bir netice değildir.Sabırdan kastımız aktif sabırAz alıp çok vermek, Allah’ın şanındandır. O, icabında gözümüzü, ayağımızı alır ama, karşılığında şehitlik verir. Malımızı alır, ahirette çok nimetlerle mükâfatlandırır; sabrettirir, karşılığında hadsiz sevaplar bahşeder. Bu söylediklerimizden, zulme ve haksızlığa rıza gösterip tepki vermemek gibi bir anlam çıkarılmamalıdır. Sebepler dairesinde yapılması gereken her şey noksansız olarak yerine getirilmeli ve Müsebbibü’l-esbâb’a hiç durmadan dua dua yalvarılmalıdır. Sabırdan kastımız böyle bir “aktif sabır”dır. Kaderi tenkit manasına gelecek söz ve tavırlara girmeden tevekkül etmektir.Devam ediyoruz; böyle ağır imtihanlara, belâ ve musibetlere sabır ve tahammül, ibadetin menfî kısmından sayılır ve insana sevap kazandırır. Sonra bunlarda riya korkusu da olmaz. Çünkü hiç kimse, gösteriş için hasta olmaz, başına gösteriş için bela açmaz.Belâ ve musibetler, kişinin derecesini de artırır. Dağlarda yükseklere çıkıldıkça oksijen azlığından dolayı insanın göğsünde sıkışma olur, zemindeki kadar rahat olmaz insanın sinesi. Kar, fırtına ve boralar en fazla yüksek dağların zirvesinde bulunur... Bu yüzdendir ki, en şiddetli belâlara daha çok nebiler, veliler gibi kametleri bâlâ kimseler mâruz kalmıştır. Yükselmeye açık ve yüceliklere teşne gönüller hep bu yolla zirveleşmişlerdir.Belâ ve musibetler, insanlara nimetlerin kadrini öğretir ve şükür yolunu açar. Açlık, ekmeği katmer gibi tatlı eder. İftar vakti bir bardak su ne kadar lezzetlidir. Hasta, sıhhatin kıymetini daha iyi idrak edip şükrettiği gibi, uzuvlarından biri eksik olan da, diğer uzuvlarının değerini anlamada başkalarından daha fazla mesafe kat’eder.Musibetler ilaç hükmündedirİnsan, nefis ve şeytan gibi hasımlarına karşı sürekli uyarılmaya ve dikkati çekilmeye muhtaçtır. İşte belâ ve musibetler, insan için bu vazifeyi görür, onu günahlara karşı ikaz eder ve korurlar. Koyunlarını ikaz için onlara taş atan şefkatli çobanın yaptığı ikazlar neyse, mü’min için belâ ve musibetler de odur. Ayrıca, hasta bir musibetzedenin, aczini anlayıp bir kısım noksanlıklarından kurtulmasına sebep olabilen hastalık ve musibetler de, onun için tiryak ve ilaç hükmündedir. Nice belâ ve musibetler vardır ki, rüzgârın ağaç yapraklarını döktüğü gibi günahları döker ve insanı tertemiz hâle getirir. Zaten, pâk olan Cennet’e de ancak böyle paklananlar girecektir.Meseleyi biraz daha hususî yanıyla ele alacak olursak, bir fikrin temsilcilerinin yetişmesinde, başa gelen belâ ve musibetlerin rolü çok büyük ve mühimdir. Allah, yüce bir hakikati omuzlayacak hasbî ve diğergâm ruhlarla ham ve menfaatperestleri ayırt etmek hikmetine binaen Hakk’a adanmış ruhları çeşitli imtihanlarla sarsar, eler, elekten geçirir. Ta ki saf ve temiz olanlar diğerlerinden ayrılsın. Ve daha yolun yarısında dökülecek zayıf karakterler işin başında dökülsün ki, sağlam bir duruş gerektiren çok kritik anlarda millet bozgun yaşamasın!Bu türlü belâ ve musibetlere karşı paratoner ve koruyucu durumunda olanlar ise, “Lütfun da, kahrın da hoş” deyip gözyaşı dökebilen hakikî ruh inceliğine sahip gönül erleridir. Öyleyse yaşananlarda çok büyük hikmetler olduğunu unutmadan kırık gönüllerimizle ulu dergâhın Sahib’ine teveccühe devam edeceğiz. Zaten O da “Ben kalbi kırıklarla beraberim” buyurmuyor mu?
Şiddetli imtihanlarla sarsılıyoruz. Düşmanın husumeti mi, dostun vefasızlığı mı, yoksa her ikisi birden mi bilemiyoruz. Ama neticede imtihanın şiddeti ortada. “Her işte hikmeti vardır; abes fiil işlemez Allah!” mantukunca muhakkak hikmetleri olan bir süreçten geçiyoruz.Ağızlardan dökülen iftiralar, birbiri ardına savrulan hakaretler, tehditler sinelerde biriken nefretin büyüklüğüne dair net fikirler veriyor. Yine de şu kesin ki, imtihan işin tabiatında var. Bize düşen, bu zelzelede sarsılmadan ayakta kalabilmek.Belâ, musibet ve bu tür imtihanlarda cüz’î bir kısım zararlar olsa bile, bunların netice itibarıyla faydaları da vardır. Bazen terbiye gayesiyle çocuğumuzun kulağını çekiyoruz. Ya da vücudumuzu kurtarmak için kangren olmuş bir parmağı kesmek icap edebiliyor ve icabında yılan zehirinden ilaç yapabiliyoruz. Çünkü, gelecek büyük fayda için az bir zarara katlanmak gerekiyor.Şahin, serçenin kabiliyetini geliştirir; hâlbuki onu korkutup tedirgin etmektedir. Asker için talim ve eğitimi de aynı şekilde değerlendirmek mümkündür. Ya ruhumuz; o da imtihan ve musibetlerle saflaşıp berraklaşarak, neticede Cennet’e ehil hâle gelmesin mi? Böyle bir netice, hiç de küçümsenecek bir netice değildir.Sabırdan kastımız aktif sabırAz alıp çok vermek, Allah’ın şanındandır. O, icabında gözümüzü, ayağımızı alır ama, karşılığında şehitlik verir. Malımızı alır, ahirette çok nimetlerle mükâfatlandırır; sabrettirir, karşılığında hadsiz sevaplar bahşeder. Bu söylediklerimizden, zulme ve haksızlığa rıza gösterip tepki vermemek gibi bir anlam çıkarılmamalıdır. Sebepler dairesinde yapılması gereken her şey noksansız olarak yerine getirilmeli ve Müsebbibü’l-esbâb’a hiç durmadan dua dua yalvarılmalıdır. Sabırdan kastımız böyle bir “aktif sabır”dır. Kaderi tenkit manasına gelecek söz ve tavırlara girmeden tevekkül etmektir.Devam ediyoruz; böyle ağır imtihanlara, belâ ve musibetlere sabır ve tahammül, ibadetin menfî kısmından sayılır ve insana sevap kazandırır. Sonra bunlarda riya korkusu da olmaz. Çünkü hiç kimse, gösteriş için hasta olmaz, başına gösteriş için bela açmaz.Belâ ve musibetler, kişinin derecesini de artırır. Dağlarda yükseklere çıkıldıkça oksijen azlığından dolayı insanın göğsünde sıkışma olur, zemindeki kadar rahat olmaz insanın sinesi. Kar, fırtına ve boralar en fazla yüksek dağların zirvesinde bulunur... Bu yüzdendir ki, en şiddetli belâlara daha çok nebiler, veliler gibi kametleri bâlâ kimseler mâruz kalmıştır. Yükselmeye açık ve yüceliklere teşne gönüller hep bu yolla zirveleşmişlerdir.Belâ ve musibetler, insanlara nimetlerin kadrini öğretir ve şükür yolunu açar. Açlık, ekmeği katmer gibi tatlı eder. İftar vakti bir bardak su ne kadar lezzetlidir. Hasta, sıhhatin kıymetini daha iyi idrak edip şükrettiği gibi, uzuvlarından biri eksik olan da, diğer uzuvlarının değerini anlamada başkalarından daha fazla mesafe kat’eder.Musibetler ilaç hükmündedirİnsan, nefis ve şeytan gibi hasımlarına karşı sürekli uyarılmaya ve dikkati çekilmeye muhtaçtır. İşte belâ ve musibetler, insan için bu vazifeyi görür, onu günahlara karşı ikaz eder ve korurlar. Koyunlarını ikaz için onlara taş atan şefkatli çobanın yaptığı ikazlar neyse, mü’min için belâ ve musibetler de odur. Ayrıca, hasta bir musibetzedenin, aczini anlayıp bir kısım noksanlıklarından kurtulmasına sebep olabilen hastalık ve musibetler de, onun için tiryak ve ilaç hükmündedir. Nice belâ ve musibetler vardır ki, rüzgârın ağaç yapraklarını döktüğü gibi günahları döker ve insanı tertemiz hâle getirir. Zaten, pâk olan Cennet’e de ancak böyle paklananlar girecektir.Meseleyi biraz daha hususî yanıyla ele alacak olursak, bir fikrin temsilcilerinin yetişmesinde, başa gelen belâ ve musibetlerin rolü çok büyük ve mühimdir. Allah, yüce bir hakikati omuzlayacak hasbî ve diğergâm ruhlarla ham ve menfaatperestleri ayırt etmek hikmetine binaen Hakk’a adanmış ruhları çeşitli imtihanlarla sarsar, eler, elekten geçirir. Ta ki saf ve temiz olanlar diğerlerinden ayrılsın. Ve daha yolun yarısında dökülecek zayıf karakterler işin başında dökülsün ki, sağlam bir duruş gerektiren çok kritik anlarda millet bozgun yaşamasın!Bu türlü belâ ve musibetlere karşı paratoner ve koruyucu durumunda olanlar ise, “Lütfun da, kahrın da hoş” deyip gözyaşı dökebilen hakikî ruh inceliğine sahip gönül erleridir. Öyleyse yaşananlarda çok büyük hikmetler olduğunu unutmadan kırık gönüllerimizle ulu dergâhın Sahib’ine teveccühe devam edeceğiz. Zaten O da “Ben kalbi kırıklarla beraberim” buyurmuyor mu?